Sự xuất hiện nhiều thành phần kinh tế với sự đa dạng về quy mô kinh doanh, hình thức hoạt động, hình thức sở hữu... trong giai đoạn chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường theo định hướng XHCN đã làm cho quan hệ hợp đồng kinh tế thay đổi về cơ bản. Cùng với sự phát triển một bước các quan hệ hợp đồng kinh tế, pháp luật về hợp đồng kinh tế đã có những bước phát triển nhất định với việc ban hành Pháp lệnh hợp đồng kinh tế. Lần đầu tiên các quy định về hợp đồng kinh tế vô hiệu và xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu được ghi nhận trong một văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao là Pháp lệnh.

Trong những năm đầu thực hiện, Pháp lệnh hợp đồng kinh tế đã góp phần quan trọng trong việc điều chỉnh các quan hệ hợp đồng kinh tế, góp phần thúc đẩy nền kinh tế hàng hoá phát triển, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể kinh tế cũng như bảo đảm trật tự an toàn pháp luật của đất nước. Tuy vậy, do được ban hành vào thời kỳ đầu của quá trình chuyển đổi, các quan hệ kinh tế mới tuy đã phát sinh song chưa định hình một cách rõ rệt và phổ biến, các tác động đa chiều của quan hệ kinh tế thế giới đến các quan hệ kinh tế trong nước chưa mấy phức tạp, khiến cho giờ đây các văn bản pháp luật này đang bộc lộ rất nhiều nhược điểm, bất cập. Sự thiếu hoàn chỉnh của pháp luật về hợp đồng kinh tế nói chung và về hợp đồng kinh tế vô hiệu nói riêng đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến các chủ thể của nền kinh tế, đến sự ổn định và phát triển kinh tế.

Trong điều kiện các quan hệ kinh tế - xã hội đã thay đổi, khoa học pháp lý nói chung và lý luận về luật kinh tế và luật dân sự cũng như lý luận về hợp đồng kinh tế và hợp đồng dân sự nói riêng cần có sự đổi mới và tiếp tục phát triển. Cùng với sự ra đời của Bộ luật dân sự, Luật thương mại và Luật doanh nghiệp đã nảy sinh nhiều vấn đề cần được làm rõ như khái niệm hợp đồng kinh tế, mối liên hệ giữa hợp đồng dân sự, hợp đồng kinh tế và hợp đồng trong hoạt động thương mại. Chính sự không phân định rõ ràng các quan hệ nói trên đã đưa đến sự không thống nhất trong cách hiểu cũng như trong vận dụng để giải quyết các vấn đề của thực tiễn.

Việc hoàn thiện chế định hợp đồng kinh tế là một vấn đề hết sức phức tạp bởi về lý luận lẫn thực tiễn chế định này còn chứa đựng nhiều điểm không hợp lý, hạn chế hiệu lực của nó. Trong những nhược điểm đó, các quy định về hợp đồng kinh tế vô hiệu và xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu là vấn đề đáng quan tâm. Nếu việc xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu không được thực hiện đúng thì số phận của toàn bộ cam kết, và đương nhiên là lợi ích của các bên kí kết sẽ bị đặt trước nguy cơ.

Vì vậy nhận thức đúng về bản chất hợp đồng kinh tế vô hiệu và hậu quả pháp lý của nó, từ đó xây dựng các quy định về hợp đồng kinh tế vô hiệu và biện pháp xử lý thích hợp sẽ góp phần hoàn thiện pháp luật về hợp đồng kinh tế.

Theo tinh thần đó, Thông tin Khoa học pháp lý xin giới thiệu chuyên đề: “Hợp đồng kinh tế vô hiệu và hậu quả pháp lý của hợp đồng kinh tế vô hiệu”. Đây là kết quả nghiên cứu của TS. Lê Thị Bích Thọ, Phó hiệu trưởng Trường Đại học luật TP. Hồ Chí Minh. Chuyên đề nghiên cứu có các nhiệm vụ sau:   

1. Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về hợp đồng kinh tế vô hiệu, phân tích bản chất của hợp đồng kinh tế vô hiệu và hậu quả pháp lý của nó, đồng thời nghiên cứu về thực tiễn hợp đồng kinh tế và xử lí hợp đồng kinh tế vô hiệu.

2. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận kết hợp với đánh giá thực tiễn, nêu lên những vướng mắc của thực tiễn áp dụng Pháp lệnh hợp đồng kinh tế, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục, những hạn chế, bất cập của hợp đồng kinh tế theo các quy định hiện hành.

3. Đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện lý luận về hợp đồng kinh tế vô hiệu cũng như lý luận về hậu quả pháp lý của hợp đồng kinh tế vô hiệu; hoàn thiện pháp luật hợp đồng kinh tế nói chung và các quy định về hợp đồng kinh tế vô hiệu và hậu quả pháp lý của hợp đồng kinh tế vô hiệu nói riêng; và các kiến nghị nhằm nâng cao năng lực áp dụng pháp luật trong lĩnh vực này