Trong những năm gần đây, vai trò của các TCXH được giới nghiên cứu lý luận quan tâm nhiều hơn. Nhiều ý kiến cho rằng, trong thời đại ngày nay, các TCXH là một trong ba khu vực cơ bản của xã hội, là “một đỉnh của tam giác” phát triển xã hội. Theo đó, kinh tế thị trường là điều kiện cần thiết cho sự phát triển, nhà nước pháp quyền là yếu tố quyết định trực tiếp đến sự phát triển và các TCXH đảm bảo cho sự phát triển cân bằng và bền vững của xã hội. Về đại thể, nhà nước và thị trường đã phát triển ngày càng đầy đủ và toàn diện, và cũng được nghiên cứu khá sâu sắc thấu đáo. Riêng phần TCXH, cái chân thứ ba khá quan trọng trong kiềng kết cấu của một xã hội hiện đại, cho đến nay vẫn còn những khía cạnh dường như chưa được hình thành thật đầy đủ và rõ nét, sự phong phú và tính đa dạng của nó vẫn chưa được tìm hiểu một cách cặn kẽ, nhất là đối với những nước đang chuyển đổi như nước ta.

Qua nghiên cứu bước đầu có thể khẳng định rằng sự tồn tại phát triển và hoạt động của các TCXH là một thực tế, tuy nhiên vẫn thiếu sự thống nhất, đồng bộ, nhất là về nhận thức đối với các TCXH. Các nghiên cứu vẫn chưa  giải mã được toàn diện các vấn đề rất then chốt như: Khái niệm TCXH; Chúng được hình thành và hoạt động trên cơ sở, nguyên tắc nào? Vai trò của các TCXH đối với phát triển xã hội và quản lý phát triển xã hội trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa được thể hiện ở những khía cạnh nào? Cần có chính sách, cơ chế, pháp luật nào để bảo đảm cho các tổ chức này hoạt động đúng với tính chất của tổ chức nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh?.

Ngày 09/10/2014, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030 trong đó cũng đặt vấn đề về các TCXH trên thế giới và coi đây là một trong các định hướng nghiên cứu chủ yếu[1].

Đặc san Thông tin KHPL chuyên đề: "Vai trò của tổ chức xã hội trong tham gia quản lý nhà nước của một số nước trên thế giới" giới thiệu một số kết quả nghiên cứu một cách thấu đáo kinh nghiệm quốc tế về vai trò của các TCXH trong tham gia quản lý nhà nước để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam nhằm xây dựng cơ chế pháp lý hiệu quả thúc đẩy, tăng cường hoạt động giám sát xã hội đối với việc thực hiện quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay.