Đổi mới cơ chế thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ thuộc ngành Tư pháp

I. SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

1. Chủ trương, chính sách của Đảng về thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ nói chung và cán bộ ngành tư pháp

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng đổi mới trong công tác cán bộ, từ đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng, thực hiện chế độ, chính sách tới công tác tuyển chọn, bố trí, sử dụng nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực, chủ động, năng động, sáng tạo, nhạy bén với sự thay đổi, phong cách làm việc chuyên nghiệp, có tri thức. Đặc biệt, bên cạnh các chính sách chung đối với cán bộ, Đảng ta cũng luôn quan tâm phát hiện, thu hút, bồi dưỡng và trọng dụng người “hiền tài”, coi đó là “nguyên khí quốc gia”. Đối với ngành tư pháp, trong những năm qua, cùng với việc ban hành nhiều chủ trương, đường lối, chính sách về xây dựng, củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành những chủ trương, chính sách về cải cách pháp luật và tư pháp. Trong đó, Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đã xác định một trong những giải pháp cơ bản, có ý nghĩa quyết định, đó là: “Có cơ chế thu hút, tuyển chọn những người có tâm huyết, đủ đức, tài vào làm việc ở các cơ quan tư pháp. Mở rộng nguồn để bổ nhiệm vào các chức danh tư pháp, không chỉ là cán bộ trong các cơ quan tư pháp mà còn là các luật gia, luật sư. Nghiên cứu thực hiện cơ chế thi tuyển để chọn người bổ nhiệm vào các chức danh tư pháp... Có chế độ, chính sách tiền lương, khen thưởng phù hợp với lao động của cán bộ tư pháp...”.

2. Sự tăng cường, mở rộng về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của ngành tư pháp trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

Đối với ngành tư pháp, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tổ chức và hoạt động của ngành tư pháp, cụ thể như: Luật công chứng (2006), Luật trợ giúp pháp lý (2006), Luật tương trợ tư pháp (2007), Luật luật sư (2007), Luật thi hành án dân sự (2008), Luật quốc tịch (2008), Nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về quản lý và đăng ký hộ tịch, Nghị định số 79/2007/NĐ-CP ngày 18/5/2007 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký...

Để kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của ngành tư pháp ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ mới, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 93/2008/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp (sau đây gọi là Nghị định số 93/2008/NĐ-CP) thay thế Nghị định số 62/2003/NĐ-CP. Đối với cơ quan tư pháp địa phương: Nghị định số 16/2009/NĐ-CP ngày 16/02/2009 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 8 Nghị định số 13/2008/NĐ-CP và Nghị định số 14/2008/NĐ-CP ngày 04/02/2008 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, trong đó xác định cụ thể vị trí và chức năng của Sở Tư pháp cấp tỉnh và Phòng Tư pháp cấp huyện. Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV ngày 28/4/2009 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, Phòng Tư pháp thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện và công tác tư pháp của Uỷ ban nhân dân cấp xã (sau đây gọi là Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV) thay thế Thông tư liên tịch số 04/2005/TTLB/BTP-BNV. Theo đó, ngoài các chức năng, nhiệm vụ mang tính truyền thống, kế thừa các văn bản pháp luật nêu trên còn bổ sung, tăng cường nhiều chức năng và nhiệm vụ, kiện toàn, thành lập một số tổ chức mới trong cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp và các cơ quan tư pháp địa phương, cụ thể là:

- Bộ Tư pháp được bổ sung, tăng cường chức năng và các nhiệm vụ quản lý nhà nước về: theo dõi thi hành pháp luật; xây dựng pháp luật; hướng dẫn nghiệp vụ công tác pháp chế bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; tương trợ tư pháp; bán đấu giá tài sản; nuôi con nuôi; đồng thời, cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp được sắp xếp, kiện toàn lại cho phù hợp với công việc được giao đảm nhiệm, trong đó các đơn vị giúp Bộ trưởng thực hiện quản lý nhà nước là 20 đơn vị (tăng 4 đơn vị so với Nghị định số 62/2003/NĐ-CP), các đơn vị sự nghiệp là 08 đơn vị (tăng 02 đơn vị so với Nghị định số 62/2003/NĐ-CP).

- Sở Tư pháp được bổ sung, tăng cường chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về: thi hành pháp luật, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, trợ giúp pháp lý, bán đấu giá tài sản; đồng thời, cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp cũng tăng trung bình từ 1-2 đơn vị cấp phòng. Phòng tư pháp và tư pháp cấp xã được bổ sung, tăng cường các nhiệm vụ quản lý nhà nước về: thi hành pháp luật, đăng ký và quản lý hộ tịch, chứng thực.

Ngoài ra, từ khi Nghị định số 93/2008/NĐ-CP và Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV được ban hành đến nay, trong lĩnh vực tư pháp, Nhà nước tiếp tục ban hành các văn bản có giá trị pháp lý cao như Luật lý lịch tư pháp (2009), Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (2009). Theo đó, ngành tư pháp tiếp tục được giao thêm chức năng và nhiệm vụ mới về quản lý nhà nước trong lĩnh vực lý lịch tư pháp, xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp quốc gia tại Bộ Tư pháp và tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; thống nhất quản lý về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Bên cạnh đó, theo lộ trình thực hiện Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 và tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 5 khoá X, ngành tư pháp sẽ còn được giao đảm nhiệm những chức năng, nhiệm vụ mới như:

- Giúp Chính phủ, UBND các cấp thống nhất quản lý công tác thi hành án, trong đó có quản lý và tổ chức thi hành án hình sự[1], hành chính;

- Tiếp tục quản lý toàn diện, chuyên sâu về xây dựng và thi hành pháp luật[2], hộ tịch, phổ biến, giáo dục pháp luật, hoà giải, chứng thực[3]...

Như vậy, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của công tác tư pháp đã, đang và sẽ tiếp tục được tăng cường, mở rộng với phạm vi và đối tượng quản lý rộng lớn, tác động trực tiếp đến tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức trong xã hội. Do đó, đòi hỏi đội ngũ cán bộ ngành tư pháp không chỉ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt mà còn phải đủ về số lượng với cơ cấu hợp lý, có năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp không ngừng nâng cao, đủ sức hoàn thành tốt các nhiệm vụ trước mắt cũng như các nhiệm vụ lâu dài trong chiến lược phát triển của ngành Tư pháp, đáp ứng nhu cầu về pháp luật và tư pháp ngày càng tăng của xã hội trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế.

3. Tính chất đặc thù công việc của ngành tư pháp

* Trong hoạt động xây dựng pháp luật

Để thể chế hoá đầy đủ, toàn diện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước, phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi cao đòi hỏi người làm công tác xây dựng pháp luật phải nghiên cứu phân tích chủ trương, chính sách, nhìn nhận sự vật, hiện tượng xã hội trong sự vận động, tác động lẫn nhau và phát triển không ngừng, với những yêu cầu chuyên biệt, không chỉ trong lĩnh vực chuyên ngành mà cả trong các lĩnh vực khác của đời sống xã hội nhưng đặc biệt là phải nhìn nhận dưới lăng kính pháp luật, bằng các phạm trù, chế định pháp luật, thông qua đặc trưng của cấu trúc pháp luật với tính cách là một loại đơn vị đo lường, một khuôn thước làm chuẩn mực cho hành vi, cách ứng xử của con người, qua đó tạo hành lang pháp lý, khuôn viên, không gian pháp luật cho hoạt động của các tổ chức, cá nhân trong xã hội.

Bên cạnh đó xây dựng pháp luật đòi hỏi tuân thủ quy trình, trình tự, thủ tục rất chặt chẽ, từ xây dựng chương trình, xây dựng dự thảo, lấy ý kiến, thẩm định, thẩm tra đến ban hành văn bản. Các giai đoạn này đòi hỏi phải có sự tham gia của nhiều cơ quan đơn vị, tổ chức, cá nhân, bao gồm cả các tổ chức ngoài nhà nước, các chuyên gia, nhà khoa học nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo dân chủ, khách quan, minh bạch trong hoạt động xây dựng pháp luật, đáp ứng đòi hỏi của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

* Hoạt động kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật

Việc kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật đòi hỏi người thực hiện phải có chuyên môn, nghiệp vụ cao, không chỉ nắm vững các quy định của pháp luật trong lĩnh vực được kiểm tra, mà còn phải am hiểu pháp luật thuộc các chuyên ngành khác có liên quan, thậm chí là cả hệ thống pháp luật; đồng thời, phải hiểu biết sâu về lĩnh vực mà văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh cũng như có kiến thức xã hội rộng để phân tích, tìm hiểu, đối chiếu các quy phạm pháp luật để từ đó tìm ra các quy định mâu thuẫn, chồng chéo thậm chí trái với quy định có hiệu lực pháp lý cao hơn, hoặc không còn phù hợp với thực tiễn để kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền xử lý, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của hệ thống pháp luật nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội ngày càng đa dạng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

* Hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của một số chức danh tư pháp

Theo quy định hiện hành của pháp luật, hoạt động của các chức danh tư pháp thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp (chấp hành viên, thẩm tra viên thi hành án dân sự; trợ giúp viên pháp lý; công chứng viên và giám định viên tư pháp), ngoài những đặc điểm chung giống như lao động của các cán bộ, công chức và người lao động bình thường, còn có những đặc thù, khác biệt xuất phát từ những yêu cầu về trình độ, năng lực chuyên môn; tính phức tạp, khó khăn của công việc; trách nhiệm đối với công việc cũng như hệ quả phát sinh từ công việc do mình giải quyết, bao gồm một số nội dung cơ bản sau:

- Lao động của các chức danh tư pháp là lao động trí óc, phải tuân thủ đầy đủ, chặt chẽ các trình tự, thủ tục theo quy định; đồng thời, luôn được đặt dưới sự giám sát nghiêm ngặt của xã hội, của các cơ quan có thẩm quyền, của người dân. Đặc trưng này đòi hỏi công chức, viên chức làm việc ở các vị trí này phải được đào tạo cơ bản, có lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm công tác, phải thường xuyên học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, phải tận tâm, tận lực với ngành tư pháp.

- Công việc của các chức danh tư pháp luôn đòi hỏi tính trách nhiệm cao do công việc mà họ giải quyết luôn có nhiều khó khăn, phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nếu để xảy ra sai sót thì hậu quả thường khó khắc phục, do vậy đòi hỏi một số chức danh tư pháp phải công bằng, vô tư, khách quan. Đặc thù này đòi hỏi các chức danh tư pháp phải có phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn tận tâm với nền công lý vì lợi ích của con người. Đây là đặc điểm nổi bật nhất về tính đặc thù trong lao động của các chức danh tư pháp.

- Lao động của các chức danh tư pháp là lao động đòi hỏi phải phục tùng nguyên tắc độc lập và chỉ tuân theo pháp luật cũng như phải chịu trách nhiệm cá nhân trước pháp luật. Muốn vậy, các chức danh tư pháp phải có bản lĩnh, dũng cảm đấu tranh với mọi sự can thiệp trái pháp luật vào hoạt động của mình vì công lý. Đây là một yêu cầu nghề nghiệp rất cao.

4. Thực trạng đội ngũ cán bộ ngành Tư pháp

a) Những kết quả đạt được

* Về số lượng: đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là cán bộ) được kiện toàn, tăng cường về số lượng, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Hiện nay, toàn ngành có trên 26.000 cán bộ làm việc tại Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, Tư pháp cấp xã và các cơ quan thi hành án dân sự địa phương[4]. Bên cạnh đội ngũ cán bộ, công chức đang trực tiếp làm việc tại các cơ quan trong ngành tư pháp, hiện có hàng ngàn công chứng viên và người làm tư vấn pháp luật làm việc trong các văn phòng công chứng, văn phòng luật sư, công ty luật, trung tâm tư vấn pháp luật trong cả nước. Đội ngũ cán bộ này là nhân tố quyết định việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của Bộ và địa phương, đồng thời bảo đảm sự thống nhất quản lý công tác tư pháp từ trung ương đến cơ sở, góp phần xứng đáng vào các thành tựu chung của cả nước và của địa phương trong từng thời kỳ.

* Về chất lượng: chất lượng đội ngũ cán bộ ngành tư pháp ngày càng được nâng cao. Tại thời điểm nghiên cứu, Bộ Tư pháp có 02 giáo sư (tăng 100% so với năm 2007), 19 phó giáo sư (tăng 73% so với năm 2007, 130 tiến sỹ (tăng 27% so với năm 2007), 249 thạc sĩ, 678 cử nhân và 151 cao đẳng, trung cấp và trình độ khác. Sở Tư pháp có 73,83% công chức có trình độ từ cử nhân luật trở lên, trong đó có 05 tiến sỹ, 93 thạc sỹ và 2796 cử nhân. Phòng Tư pháp có 74% công chức có trình độ cử nhân luật trở lên, trong đó có 10 thạc sỹ, 2076 cử nhân. Tư pháp cấp xã có trên 74,71% công chức tư pháp - hộ tịch có trình độ trung cấp luật trở lên (trình độ đại học, cao đẳng đạt 20,47%, trình độ trung cấp đạt 54,24%), 15,54% công chức tư pháp - hộ tịch có trình độ từ trung cấp khác trở lên, 91,33% công chức tư pháp - hộ tịch có trình độ trung học phổ thông. Cơ quan thi hành án dân sự địa phương có trên 76% công chức có trình độ cử nhân luật trở lên, trong đó có 04 tiến sỹ, 52 thạc sỹ và 6124 cử nhân.

Tại Bộ Tư pháp, tổng số chuyên viên cao cấp và tương đương, chuyên viên chính và tương đương chiếm 24,2% tổng số cán bộ, trong đó có 34 chuyên viên cao cấp và tương đương (tăng 100% so với năm 2007), 263 chuyên viên chính và tương đương (tăng 12,9% so với năm 2007). Các Sở Tư pháp có tổng số chuyên viên cao cấp và tương đương, chuyên viên chính và tương đương chiếm 10% tổng số cán bộ, trong đó có 28 chuyên viên cao cấp và tương đương (tăng 60% so với năm 2005), 355 chuyên viên chính và tương đương. Ngoài ra, trình độ lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học của đội ngũ cán bộ ngành tư pháp cũng đã được cải thiện, nâng cao, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

b) Một số tồn tại, hạn chế, bất cập

Trước yêu cầu cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách hành chính, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam và hội nhập quốc tế thì đội ngũ cán bộ ngành tư pháp còn nhiều hạn chế, bất cập.

* Về số lượng: trong thời gian qua, Bộ Tư pháp và các cơ quan tư pháp địa phương được giao thêm nhiều nhiệm vụ mới, nhiều nhiệm vụ được tăng cường, mở rộng, trong khi đó, việc bổ sung biên chế chưa đáp ứng và chưa tương xứng với khối lượng và công việc được giao^{^[5]}. Do đó, đa số các cơ quan trong ngành (Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, Tư pháp cấp xã và các cơ quan thi hành án dân sự địa phương) đều trong tình trạng quá tải về công việc, dẫn đến việc thực hiện các nhiệm vụ quản lý một số lĩnh vực công tác tư pháp chưa đầy đủ, chưa sâu, hiệu quả chưa cao, đặc biệt là Phòng Tư pháp cấp huyện và Tư pháp cấp xã.

* Về cơ cấu cán bộ: còn chưa hợp lý, đặc biệt là cơ cấu ngạch công chức chưa phù hợp đặc điểm, tính chất của từng vị trí công việc, còn tồn tại trên thực tế tình trạng chưa phù hợp giữa chức trách theo quy định của từng ngạch công chức với công việc thực tế của cán bộ được giao đảm nhiệm[6]. Cơ cấu cán bộ về ngành nghề chưa phù hợp, do lĩnh vực pháp luật và tư pháp, ngoài kiến thức về pháp luật còn đòi hỏi hiểu biết, nắm vững kiến thức thuộc các chuyên ngành khác, nhưng trong thời gian qua, ngành tư pháp mới chỉ chủ yếu tuyển dụng cán bộ chuyên ngành luật. Cơ cấu về độ tuổi cũng chưa phù hợp, còn hẫng hụt, chưa đảm bảo sự kế thừa giữa các thế hệ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý.

* Về chất lượng cán bộ: vẫn còn nhiều mặt chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu kiến thức về phân tích chính sách, kiến thức quản lý, kiến thức thực tiễn, ngoại ngữ, tin học, dẫn đến việc tham mưu, hoạch định chính sách, tổ chức thực hiện pháp luật, giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra còn hạn chế; thiếu cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, cán bộ có trình độ cao, các chuyên gia đầu ngành, có khả năng dự báo, xử lý tốt những vấn đề phức tạp nảy sinh để tư vấn cho Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh trong phạm vi bộ, ngành, địa phương, quốc gia, khu vực và quốc tế; phương pháp, lề lối làm việc chậm được đổi mới, chưa chủ động, sáng tạo và thích nghi với cơ chế và phương thức quản lý mới dẫn tới chất lượng, hiệu quả chưa cao. Tại một số địa bàn vùng sâu, vùng xa, nhiều công chức tư pháp công tác tại vùng đồng bào dân tộc ít người lại không biết tiếng của dân tộc nơi công tác nên ảnh hưởng đến việc triển khai các công tác tư pháp cơ sở như hoà giải, phổ biến giáo dục pháp luật. Một bộ phận cán bộ chậm thích nghi với yêu cầu, hoàn cảnh mới, ý thức, tinh thần trách nhiệm chưa cao, còn có hiện tượng suy thoái về phẩm chất đạo đức, vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ.

5. Thực trạng thực hiện chính sách thu hút, tuyển chọn và chế độ, chính sách đối với cán bộ ngành tư pháp

5.1. Về thu hút, tuyển chọn cán bộ:

a) Ưu điểm và kết quả đạt được

- Đối với cán bộ, công chức nhà nước nói chung:

Thời gian qua, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trong quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, Nhà nước đã có nhiều quy định về thu hút và tuyển chọn người có năng lực, trình độ, tâm huyết với công việc vào làm việc tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập của Nhà nước. Các quy định này có thể chia thành hai nhóm như sau:

Nhóm thứ nhất bao gồm các quy định về thu hút, tuyển chọn người có trình độ cao vào làm việc tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập: chính sách thu hút gồm có ưu tiên trong thi tuyển, xếp lương cao hơn những người khác trong khi tuyển dụng đối với người có trình độ cao.

Đối với người có trình độ cao, pháp luật đã quy định có ưu đãi về tiền lương. Người tập sự (thử việc) có trình độ thạc sĩ phù hợp với yêu cầu tuyển dụng thì được hưởng 85% mức lương bậc 2 của ngạch tuyển dụng; trường hợp người tập sự có trình độ tiến sĩ phù hợp với yêu cầu tuyển dụng thì được hưởng 85% mức lương bậc 3 của ngạch tuyển dụng.

Nhóm thứ hai bao gồm các quy định về thu hút, tuyển chọn cán bộ vào làm việc tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc làm việc ở một số nghề có tính chất đặc thù:

Thực hiện quy định của pháp luật cán bộ, công chức về tuyển dụng, người có đủ điều kiện tuyển dụng cam kết tình nguyện làm việc từ 05 năm trở lên ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì được tuyển dụng thông qua xét tuyển; được cộng 30 điểm vào tổng điểm thi tuyển hoặc xét tuyển. Công chức, viên chức được hưởng ưu đãi về tiền lương khi làm việc ở một số địa bàn và ngành nghề nhất định.

Bên cạnh các chính sách nên trên, các cơ quan, đơn vị từ Trung ương tới địa phương đã quan tâm, thực hiện tốt công tác đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức; tạo môi trường làm việc tốt; công tác quy hoạch, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ, công chức lãnh đạo được thực hiện theo đúng quy trình, đảm bảo khách quan, công bằng, bình đẳng, minh bạch, qua đó đã gián tiếp thu hút người vào làm việc tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập.

- Đối với cán bộ Bộ Tư pháp

Bộ đã vận dụng thực hiện cơ chế chính sách thu hút cán bộ vào làm việc tại cơ quan Bộ như: ưu tiên trong tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, người có trình độ thạc sỹ, tiến sỹ đồng thời tiếp nhận các công chức đã có kinh nghiệm công tác thực tế ở các địa phương và đơn vị khác có nguyện vọng công tác lâu dài tại Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp đã triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các mặt về công tác cán bộ, như đánh giá cán bộ, quy hoạch cán bộ lãnh đạo, công tác luân chuyển cán bộ, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Ngoài ra, Bộ Tư pháp luôn chú trọng xây dựng môi trường làm việc thân thiện, dân chủ, đoàn kết, công khai trong mọi hoạt động, nhất là trong công tác tổ chức cán bộ. Kết quả là Bộ Tư pháp đã thu hút nhiều người có trình độ cao, sinh viên đạt loại giỏi, người có năng lực, trình độ ngoài ngành và các địa phương vào làm việc tại các đơn vị thuộc Bộ. Đối với những cơ quan, đơn vị còn thiếu hụt về số lượng và chưa đáp ứng về chất lượng cán bộ hoặc để thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, Bộ Tư pháp đã thực hiện ưu tiên trong tuyển dụng, thuyên chuyển như nâng lương trước thời hạn, xem xét bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo, quản lý trước khi thuyên chuyển, luân chuyển, hỗ trợ kinh phí ban đầu[7]...

- Đối với các cơ quan tư pháp địa phương

Thời gian gần đây, mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, nhưng nhiều địa phương đã mạnh dạn, chủ động, vận dụng linh hoạt các quy định hiện hành để ban hành nhiều chính sách “trải thảm đỏ” để thu hút người có trình độ cao về làm việc ở các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp thuộc phạm vi quản lý của mình[8]. Trong đó các địa phương đều thu hút đối tượng là thủ khoa, sinh viên đã tốt nghiệp loại khá, giỏi, cán bộ, công chức, viên chức và những người có học hàm, học vị cao như giáo sư, phó giáo sư, tiến sỹ, thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa cấp I, cấp II. Các đối tượng thuộc diện thu hút được tuyển dụng (không qua thi tuyển), hoặc tiếp nhận và bố trí công tác, ngoài việc hưởng lương và phụ cấp theo quy định của Nhà nước còn được Uỷ ban nhân dân tỉnh hỗ trợ một lần như ưu đãi cấp, thuê, hoặc được mua nhà ở với giá ưu đãi, trợ cấp ban đầu, ưu tiên thu xếp công việc cho cả vợ (chồng) đi kèm,.. Ngoài ra, sau khi được tuyển dụng và nhận hỗ trợ một lần bằng tiền mặt, tại một số địa phương, các đối tượng còn được ưu tiên mua đất làm nhà ở theo giá sàn của Nhà nước quy định; tạo điều kiện cho đi đào tạo, bồi dưỡng ở trong nước và nước ngoài[9]. Có địa phương đã thực hiện thí điểm thi tuyển cạnh tranh một số chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp[10].

b) Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân

- Đối với chính sách chung của Nhà nước

Chính sách thu hút, tuyển chọn của Nhà nước đã được áp dụng trong nhiều năm và chậm được đổi mới cho phù hợp, chưa đủ mạnh, mới chỉ dừng lại ở các quy định về ưu tiên trong tuyển dụng, thực hiện chế độ tập sự và ưu đãi về lương đối với người có trình độ cao, mà chưa có tính hệ thống, chiến lược, chưa có các giải pháp đột phá, do đó chưa thực sự hấp dẫn, khả thi trong thu hút, tuyển chọn nhân tài và người có trình độ cao, chưa bảo đảm thống nhất những chính sách cơ bản giữa các vùng, miền và các chính sách mang tính đặc thù; chưa giải quyết vấn đề căn bản đó là chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, môi trường làm việc trì trệ, quan liêu, việc tuyển dụng, đánh giá, bổ nhiệm công chức thiếu công khai, minh bạch, chưa thật sự dựa trên tiêu chí năng lực...

- Đối với Bộ Tư pháp:

Thực tiễn công tác tuyển dụng những năm qua cho thấy, sinh viên tốt nghiệp đạt loại giỏi về làm việc tại Bộ Tư pháp ngày càng ít; số lượng đăng ký dự tuyển có xu hướng giảm, mặc dù yêu cầu về kết quả học tập có hạ xuống nhưng số người đăng ký dự tuyển không tăng, tỉ lệ giữa người dự tuyển trên chỉ tiêu tuyển dụng ngày càng giảm. Tại nhiều cơ quan thi hành án dân sự địa phương, việc tuyển dụng công chức gặp nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn thi tuyển. Sinh viên tốt nghiệp không muốn làm việc trong các cơ quan thi hành án dân sự vì sự phức tạp, khó khăn, nguy hiểm trong công việc trong khi đãi ngộ chưa thật sự phù hợp, tương xứng với tính chất công việc.

Hiện tượng cán bộ, công chức xin chuyển công tác, hoặc xin thôi việc tuy chưa trở thành làn sóng, nhưng đã tăng liên tục trong những năm gần đây, đặc biệt là cán bộ, công chức đang công tác tại Bộ Tư pháp và các cơ quan thi hành án dân sự địa phương[11].

Bộ Tư pháp cũng như các Bộ, ngành chưa được ban hành cơ chế thu hút, đãi ngộ nhân tài như các địa phương vì trái với các quy định hiện hành về tuyển dụng, sử dụng, đánh giá cán bộ, công chức; việc thực hiện cơ chế tự chủ về biên chế và tài chính để chủ động trong việc thu hút, bố trí và đãi ngộ nhân tài còn hạn chế, vướng mắc.

- Đối với các địa phương:

Các chính sách thu hút, tuyển chọn của các địa phương chưa đồng bộ, chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa trọng dụng, đãi ngộ với trợ cấp khó khăn, trợ cấp ban đầu, do đó, chưa phát huy được hiệu quả như mong muốn, chưa phát hiện và thu hút được nhiều người có tài năng, có trình độ cao vào làm việc. Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp đạt loại giỏi, người có trình độ học vấn cao đăng ký thi tuyển vào cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập chưa cao; sinh viên hệ chính quy về công tác tại các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa còn ít, người có trình độ đại học không muốn về nhận công tác tại cấp xã.

Các địa phương khó khăn về điều kiện phát triển kinh tế - xã hội thiếu nguồn lực để thực hiện chính sách thu hút, bố trí, đãi ngộ nhân tài vào làm việc trong cơ quan nhà nước.

Việc thực hiện các quy định về quản lý, sử dụng cán bộ còn nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập.

5.2. Về chế độ, chính sách đối với cán bộ

a) Ưu điểm và kết quả đạt được

- Về tiền lương

Chính sách tiền lương được thực hiện từ năm 2003 đến nay đã từng bước thể chế những quan điểm của Đảng về chính sách tiền lương và phụ cấp đối với lực lượng vũ trang, các ngành toà án, kiểm sát, tư pháp, giáo dục (tăng so với trước khi cải cách là từ 248% đến 310%)... Qua đó, đã cải thiện đáng kể đời sống của người hưởng lương, nhất là người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Hệ thống thang lương, bảng lương và các chế độ phụ cấp đã thu gọn được từ hàng chục bảng lương xuống còn 8 bảng lương. Các chế độ phụ cấp cơ bản được xây dựng đầy đủ bao gồm: phụ cấp chức vụ lãnh đạo, phụ cấp ưu đãi, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp khu vực, phụ cấp trách nhiệm theo nghề,...

Đối với cán bộ ngành tư pháp: cán bộ, công chức, viên chức ngành tư pháp được hưởng chính sách tiền lương theo quy định chung của nhà nước; đồng thời, công chức, viên chức ở một số ngạch còn được hưởng chế độ phụ cấp theo quy định (từ 15%-30% mức lương hiện hưởng).

- Về cơ chế quản lý tiền lương

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 115/2005/NĐ-CP ngày 05/9/2005 quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ công lập; Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17/10/2005 quy định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước; Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập; Nghị định số 204/2004/NĐ-CP ngày 11/12/2004 về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang (các nội dung về phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương trong việc quyết định nâng bậc lương, xây dựng chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức chuyên ngành); các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp đã ban hành quy chế chi tiêu nội bộ, qua đó có kinh phí để chi thu nhập tăng thêm, góp phần nâng cao mức sống cho cán bộ, công chức, viên chức.

- Về cơ chế tài chính và các chế độ, định mức đặc thù liên quan đến các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ thuộc ngành tư pháp

Thực hiện Nghị quyết số 49/NQ/TW của Bộ Chính trị, theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, hiện nay, định mức chi thường xuyên của Bộ Tư pháp và các cơ quan thi hành án dân sự địa phương đã được Chính phủ bố trí tăng thêm bằng với định mức của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Ngoài ra, xuất phát từ các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ mang tính đặc thù của ngành tư pháp, trong những năm qua, đã có nhiều quy định về các chế độ, định mức đặc thù cho hoạt động của ngành như: kinh phí hỗ trợ xây dựng[12], thi hành, kiểm tra[13], rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến giáo dục pháp luật[14]; các khoản kinh phí bồi dưỡng cho người trực tiếp thực hiện công việc như: trợ giúp viên pháp lý được hưởng phụ cấp vụ việc bằng 10% mức bồi dưỡng áp dụng đối với cộng tác viên[15]; người chủ trì cưỡng chế thi hành án được bồi dưỡng 50.000 đồng/người/ngày, cán bộ trực tiếp tham gia cưỡng chế thi hành án được hưởng bồi dưỡng 40.000đồng/người/ngày tham gia cưỡng chế[16]; giám định viên tư pháp được bồi dưỡng theo ngày giám định với mức từ 60.000 đồng đến 250.000 đồng, được bồi dưỡng theo vụ việc với mức từ 80.000 đến 3.000.000 đồng/lần giám định/nội dung yêu cầu giám định/trường hợp/người giám định[17].... Các khoản chi này cũng đã góp phần tăng thêm thu nhập, bù đắp những hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ đặc thù đòi hỏi trình độ, năng lực, tính chuyên sâu, chuyên môn hoá cao, có tính chất hoàn toàn khác với các hoạt động của chuyên môn theo yêu cầu.

- Về chính sách nhà ở

Năm 1992, Nhà nước đã bãi bỏ chế độ phân phối nhà ở và thay vào đó là quy định về giá cho thuê nhà ở và đưa tiền nhà ở vào tiền lương (tiền nhà trong cơ cấu tiền lương chỉ vào khoảng 7,5%).

Hiện nay, đại đa số cán bộ, công chức đều có nhà ở hoặc chỗ để ở. Trong đó, một bộ phận nhỏ có nhà ở rộng rãi, tiện nghi hoặc thừa nhà ở dùng cho thuê. Những người này thường là đối tượng được Nhà nước ưu đãi về nhà ở, có khả năng và có thu nhập thêm ngoài lương hoặc được thừa kế, tặng cho,... Bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ, công chức có nhà ở do được thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; được phân nhà, phân đất làm nhà ở theo các chính sách trước đây của Nhà nước. Tuy vậy, quỹ nhà ở thuộc dạng này đã được cho cán bộ, công chức thuê hoặc bán cho người thuê đã lâu (chủ yếu là cán bộ, công chức vào biên chế từ trước năm 1992), có thiết kế bất hợp lý, kiến trúc lạc hậu và hầu hết đã xuống cấp, hư hỏng.

b) Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân

- Về tiền lương

Chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, công chức chậm được đổi mới.

Chính sách tiền lương của Nhà nước đối với cán bộ, công chức hiện nay còn nhiều tồn tại, bất cập như mức lương cơ bản còn thấp; quan hệ lương tối thiểu - trung bình - tối đa còn bình quân; hệ thống thang lương, bảng lương, ngạch, bậc lương còn phức tạp, chưa thật công bằng và chưa cải thiện căn bản đời sống của người hưởng lương, chế độ phụ cấp đối với cán bộ, công chức, viên chức (đặc biệt là phụ cấp chức vụ và phụ cấp trách nhiệm) còn bất hợp lý so với tương quan giữa các ngành, nghề, do đó chưa tạo điều kiện khuyến khích, sử dụng, thu hút người làm việc có chất lượng trong khu vực nhà nước.

Bên cạnh những tồn tại hạn chế nói chung của chế độ tiền lương và chính sách đãi ngộ đối với cán bộ, công chức nhà nước, hiện nay, chế độ tiền lương và chính sách đãi ngộ đối với các chức danh tư pháp cũng tồn tại nhiều bất cập như: chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với giám định viên pháp y, giám định viên pháp y tâm thần; phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với chấp hành viên, thẩm tra viên, công chứng viên, trợ giúp viên pháp lý còn thấp, chưa phù hợp với tính chất nặng nhọc, khó khăn, phức tạp của công việc; chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp chưa được ban hành đầy đủ và kịp thời, chưa có quy định về tính phí giám định để làm cơ sở cho việc tính, chi trả các chi phí cần thiết cho việc thực hiện giám định, chưa có mục chi ngân sách riêng bảo đảm cho việc trưng cầu, thực hiện giám định trong hoạt động tố tụng hình sự; chế độ đãi ngộ đối với cán bộ trực tiếp tham gia cưỡng chế thi hành án còn thấp, chưa tương xứng với tính chất phức tạp và nặng nhọc của công việc,... Kết quả khảo sát cho thấy: 92% cán bộ, công chức cơ quan Bộ Tư pháp, 38% cán bộ lãnh đạo Sở Tư pháp và Cục Thi hành án dân sự, 32% công chức Sở Tư pháp, 33% công chức cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh cho biết thu nhập từ lương chỉ đáp ứng dưới 50% nhu cầu sinh hoạt.

Những tồn tại, hạn chế nêu trên là do các chính sách trên chưa đủ mạnh, chưa giải quyết được vấn đề cốt lõi nhất, đó là chính sách tiền lương còn thấp so với mặt bằng thu nhập của xã hội, việc trả lương chưa gắn với kết quả công việc; việc cải cách, sửa đổi chưa kịp thời, thêm vào đó là môi trường làm việc, đánh giá cán bộ chưa thật sự phù hợp, chưa khuyến khích, tạo động lực cho cán bộ có trình độ cao phát huy năng lực, sở trường và gắn bó lâu dài với cơ quan, địa phương; chưa tính được sự tác động của thị trường lao động trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa dẫn đến chuyển dịch lao động có chất lượng cao từ khu vực nhà nước sang khu vực khác có tiền lương cao hơn. Do đó, việc giữ chân cán bộ, công chức có năng lực trình độ, nhất là số cán bộ được đào tạo cơ bản và đào tạo ở nước ngoài, cán bộ có kinh nghiệm công tác tiếp tục gắn bó lâu dài với Bộ cũng gặp nhiều khó khăn, số cán bộ xin chuyển công tác hay thôi việc có chiều hướng gia tăng.

- Về cơ chế quản lý tiền lương

Chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập và kiểm soát thu nhập ngoài lương của cán bộ, công chức, viên chức chưa được triển khai hiệu quả, còn chậm, kết quả thấp, nhiều quy định chưa phù hợp nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung, nhất là các quy định về khoán biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước.

- Về chế độ, định mức đặc thù liên quan đến các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ thuộc ngành tư pháp

Các quy định về chế độ, định mức đặc thù cho hoạt động của ngành đã lạc hậu nhưng chưa được điều chỉnh, bổ sung kịp thời như: kinh phí xây dựng, thi hành, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, pháp điển hóa văn bản quy phạm pháp luật; kinh phí đặc thù trong thi hành án dân sự, trợ giúp pháp lý, giám định viên tư pháp...

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên là do chưa có nhận thức đúng về các công việc mang tính đặc thù của ngành tư pháp. Trên thực tế, các chế độ, định mức cho các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ đặc thù của ngành tư pháp hiện nay như xây dựng, theo dõi và kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật chưa được xác định là các khoản kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ mà chỉ là kinh phí hỗ trợ cho các hoạt động trên, các chế độ bồi dưỡng chưa được mở rộng cho các chức danh tư pháp và còn ở mức thấp.

- Về nhà ở

Hiện nay, phần lớn cán bộ, công chức, viên chức có khó khăn về chỗ ở. Một bộ phận đang ở nhà bố mẹ, người thân. Một số lượng lớn (chủ yếu là cán bộ trẻ) thuê nhà của tư nhân để ở. Chỗ ở của các đối tượng này thường không ổn định lâu dài. Những người thuê nhà của tư nhân thì ở trong điều kiện chật hẹp, không đảm bảo vệ sinh và kém an toàn; bên cạnh đó, hàng tháng công chức phải trích một khoản tiền khá lớn (từ 30-50%) từ tiền lương để trả tiền thuê nhà ở.

Nhà nước đã bãi bỏ chế độ phân phối nhà ở, thay vào đó là quy định về giá cho thuê nhà ở và đưa tiền nhà ở vào tiền lương. Tuy nhiên, tỉ lệ tiền nhà ở trong cơ cấu tiền lương còn quá thấp (khoảng 7,5%) so với giá nhà ở trên thị trường; bên cạnh đó chưa bảo đảm sự công bằng vì tất cả mọi người hưởng lương đều được hưởng tiền nhà ở trong lương, không phân biệt giữa những người đã được phân nhà ở, đất ở và những người chưa được phân nhà ở, đất ở. Ngoài ra, tuy Luật nhà ở (năm 2005) đã quy định chế độ thuê, thuê mua nhà ở, về quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp (trong đó phần đông là cán bộ, công chức). Tuy nhiên, chưa có các giải pháp đồng bộ, có tính đột phá để giải quyết nhu cầu nhà ở cho cán bộ, công chức; việc kiểm tra, kiểm soát, đôn đốc thực hiện chính sách nhà ở còn nhiều bất cập và yếu kém.

Xuất phát từ những yêu cầu trên, việc xây dựng Đề án đổi mới cơ chế thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ ngành tư pháp là hết sức cần thiết nhằm xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách, chế độ để phát triển đội ngũ cán bộ ngành tư pháp đáp ứng những yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện nay, chuẩn bị các điều kiện để đón nhận những chức năng, nhiệm vụ mới được giao trong tiến trình cải cách hành chính, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

II. QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP

1. Quan điểm, mục tiêu

a) Quan điểm chỉ đạo

* Đổi mới cơ chế thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ thuộc ngành tư pháp phải phù hợp với chủ chương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển đội ngũ cán bộ, công chức nói chung, phục vụ công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phù hợp với lộ trình cải cách hành chính, cải cách pháp luật, Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

* Đổi mới cơ chế thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ thuộc ngành tư pháp phải phù hợp với tình hình thực tiễn, phù hợp với các đặc điểm, đặc thù của ngành tư pháp, trong đó đề cập đồng thời các giải pháp thuộc thẩm quyền của cơ quan nhà nước cấp trên, của Bộ Nội vụ cũng như các giải pháp trong phạm vi thẩm quyền của Bộ Tư pháp và chính quyền địa phương. Đối với những chính sách chung thuộc thẩm quyền của các cơ quan nhà nước cấp trên, hoặc của cơ quan khác thì kiến nghị các giải pháp thực hiện chung trong cả nước, trong đó có những chính sách đặc thù đối với cán bộ của ngành tư pháp.

* Việc xây dựng cơ chế thu hút, tuyển chọn và đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ thuộc ngành tư pháp phải bảo đảm tính kế thừa, đồng bộ, thống nhất, khả thi, có bước đi phù hợp; đồng thời, mạnh dạn thực hiện các giải pháp mới, có tính đột phá để đáp ứng yêu cầu về chức năng, nhiệm vụ được tăng cường, mở rộng của ngành tư pháp trong tiến trình cải cách hành chính, cải cách pháp luật, cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế.

b) Mục tiêu

* Mục tiêu chung

Đổi mới cơ bản cơ chế, chính sách tuyển chọn, quản lý, sử dụng cán bộ nhằm thu hút người có trình độ, năng lực phù hợp với yêu cầu công việc, vị trí công tác, tâm huyết với nghề nghiệp và các chuyên gia giỏi vào công tác tại các cơ quan thuộc ngành tư pháp, phấn đấu đến năm 2020 xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức ngành tư pháp đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, có phẩm chất và trình độ, chính quy, chuyên nghiệp, đáp ứng được nhiệm vụ chính trị của ngành tư pháp trước yêu cầu đặt ra khi nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại.

Cùng với đổi mới chế độ, chính sách đối với cán bộ làm việc tại các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị theo quan điểm của Đảng: “coi việc trả lương đúng cho người lao động là đầu tư cho phát triển”; “cải cách tiền lương tiến tới bảo đảm cho cán bộ, công chức, viên chức sống được bằng tiền lương ở mức trung bình khá trong xã hội”, cần nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện các chế độ, chính sách đặc thù đối với đội ngũ cán bộ ngành tư pháp.

* Mục tiêu cụ thể

- Tiêu chuẩn hoá, xây dựng cơ cấu đội ngũ cán bộ phù hợp với nhiệm vụ và vị trí việc làm được giao đảm nhiệm;

- Đổi mới cơ chế, quy trình tuyển dụng, tiếp nhận, chế độ, chính sách ưu đãi về xếp lương và các chế độ, chính sách ưu đãi, hỗ trợ khác để thu hút, tuyển chọn cán bộ, người có đủ trình độ, năng lực và những người có trình độ cao vào làm việc tại các cơ quan, đơn vị trong ngành tư pháp;

- Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, sử dụng cán bộ. Thí điểm thực hiện chế độ thi tuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý đối với cấp phòng tiến tới áp dụng thi tuyển cán bộ lãnh đạo từ cấp vụ và tương đương trở xuống trong đơn vị thuộc Bộ Tư pháp và cơ quan thi hành án dân sự địa phương; phối hợp với Bộ Nội vụ chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện việc thi tuyển đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý của Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp;

- Đổi mới chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức trong đó chú trọng đến các quy định đặc thù về tiền lương của cán bộ ngành tư pháp, bao gồm: Phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp thâm niên đối với các chức danh tư pháp; đổi mới cơ chế tài chính và các khoản chi mang tính đặc thù cho hoạt động của ngành tư pháp nhằm thu hút trí tuệ, chất xám của các nhà quản lý, nhà khoa học trong và ngoài ngành tư pháp;

- Xây dựng các chính sách đãi ngộ về nhà ở, chăm sóc sức khoẻ và các chính sách đãi ngộ khác đối với cán bộ ngành tư pháp,...

2. Nhiệm vụ, giải pháp

a) Xây dựng, hoàn thiện cơ cấu ngạch và tiêu chuẩn chức danh công chức, viên chức ngành tư pháp

Nghiên cứu, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các ngạch và tiêu chuẩn ngạch công chức, viên chức ngành tư pháp phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của ngành tư pháp, của mỗi cơ quan tư pháp từ trung ương tới địa phương trong giai đoạn hiện nay, làm cơ sở để tuyển dụng, bố trí, sắp xếp, sử dụng và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức.

* Sửa đổi tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính ngành tư pháp

Tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính ngành tư pháp được ban hành từ năm 1993 khi nước ta đang ở giai đoạn đầu của công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đến nay, sau gần 20 năm áp dụng, các quy định này có nhiều điểm không phù hợp với thực tiễn, do đó, cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

* Đối với các ngạnh công chức thi hành án dân sự

Xây dựng mã ngạch và tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức thi hành án dân sự gồm[18]: chấp hành viên cao cấp, chấp hành viên trung cấp, chấp hành viên sơ cấp, thư ký thi hành án, thư ký trung cấp thi hành án; nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung tiêu chuẩn nghiệp vụ ngạch thẩm tra viên cao cấp, thẩm tra viên chính và thẩm tra viên thi hành án dân sự.

* Đối với công chứng viên

Xây dựng, sửa đổi tiêu chuẩn của công chứng viên theo hướng nâng cao tiêu chuẩn cho phù hợp với tính chất công việc đòi hỏi chuyên môn, nghiệp vụ cao, liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến các giao dịch dân sự ngày càng phức tạp của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đồng thời, nâng cao các hệ số lương của ngạch công chứng viên bằng với các ngạch công chức tư pháp cấp tỉnh như chấp hành viên trung cấp, thẩm phán cấp tỉnh. Việc xây dựng chế độ lương của công chứng viên theo 1 ngạch là phù hợp với thông lệ quốc tế, phù hợp với yêu cầu xác định công chứng viên là một nghề để đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động này trong thời gian tới.

* Đối với trợ giúp viên pháp lý

Sửa đổi, bổ sung, ban hành mới tiêu chuẩn ngạch đối với trợ giúp viên pháp lý và trợ giúp viên pháp lý chính[19].

* Xây dựng chức danh đấu giá viên và đăng ký viên là những viên chức trực tiếp thực hiện bán đấu giá tài sản và đăng ký giao dịch bảo đảm. Đây là hai chức danh viên chức có công việc rất đặc thù, đòi hỏi chuyên môn, nghiệp vụ và trách nhiệm nghề nghiệp rất cao; đồng thời, trong nền kinh tế thị trường hiện nay, đòi hỏi các viên chức này phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với kết quả công việc của mình.

* Đối với công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã

Nghiên cứu xây dựng hai chức danh công chức làm công tác tư pháp tại cấp xã, bao gồm hộ tịch viên và công chức tư pháp cấp xã. Trong đó, hộ tịch viên sẽ thực hiện nhiệm vụ về đăng ký và quản lý hộ tịch. Điều kiện, tiêu chuẩn, chế độ, chính sách đối với hộ tịch viên sẽ được quy định cho phù hợp với yêu cầu của một chức danh tư pháp. Chức danh công chức tư pháp sẽ đảm nhiệm những nhóm nhiệm vụ còn lại của tư pháp cấp xã. Giải pháp này sẽ góp phần ổn định về mặt số lượng cũng như nâng cao về mặt chuyên môn nghiệp vụ do được chuyên môn hóa của đội ngũ làm công tác hộ tịch, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của công tác tư pháp hiện nay.

b) Xây dựng, hoàn thiện cơ cấu công chức, viên chức trong các cơ quan, đơn vị ngành tư pháp

Công chức trong ngành tư pháp đảm nhận nhiều loại công việc khác nhau, do đó yêu cầu về trình độ, tiêu chuẩn cũng khác nhau, vì vậy cần xây dựng cơ cấu công chức trong từng đơn vị, lấy đó làm cơ sở trong tuyển dụng và đào tạo, bồi dưỡng công chức, khắc phục tình trạng đại học hoá các vị trí công tác trong các cơ quan, đơn vị trong ngành.

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quy trình giải quyết công việc của các cơ quan, đơn vị trong ngành tư pháp trong từng thời kỳ để xây dựng, hoàn thiện cơ cấu cán bộ cho phù hợp; trong đó cần nghiên cứu, xây dựng các cơ cấu cán bộ, công chức, viên chức, bao gồm:

* Cơ cấu các chức danh lãnh đạo, quản lý và cán bộ chuyên môn nghiệp vụ, cơ cấu ngạch công chức, viên chức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mô hình, cơ cấu tổ chức của mỗi đơn vị cũng như vị trí, vai trò, tính chất công vụ, nhiệm vụ được giao.

Tại Bộ Tư pháp đảm bảo 20% công chức là chuyên viên cao cấp và tương đương; 30% chuyên viên chính và tương đương, 40 % chuyên viên và tương đương, 10% cán sự và nhân viên phục vụ..

Tại các Sở Tư pháp, có từ 1 đến 3 chuyên viên cao cấp, 30% là chuyên viên chính và tương đương, 50 % là chuyên viên và tương đương, còn lại là cán sự và công chức khác.

Tại các Phòng Tư pháp, có từ 1 đến 2 chuyên viên chính còn lại là chuyên viên và cán sự.

Tại các cơ quan thi hành án dân sự địa phương: xác định rõ cơ cấu công chức của cơ quan thi hành án theo hướng không nhất thiết tất cả các chức danh công chức đều phải có trình độ cử nhân, mà theo yêu cầu cụ thể của từng loại công việc. Cụ thể, đối với cấp huyện ngoài các chức danh cần có trình độ cử nhân luật như chấp hành viên, thì số còn lại cần bố trí một lượng thích hợp những người có trình độ trung cấp để giúp việc theo hướng đào tạo chuyên sâu, có tính ổn định lâu dài. Các ngạch công chức khác như kế toán thi hành án cấp huyện không nhất thiết phải có trình độ cử nhân mà có thể chỉ cần trung cấp.

* Cơ cấu theo độ tuổi đảm bảo sự kế thừa giữa các thế hệ cán bộ. Mỗi một cơ quan, đảm bảo được cơ cấu 3 độ tuổi cán bộ.

* Cơ cấu theo trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ đào tạo đảm bảo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, tiêu chuẩn các ngạch công chức, viên chức và tiêu chuẩn nghề nghiệp.

* Cơ cấu theo giới tính, dân tộc, vùng miền, đảm bảo sự hài hoà về giới tính, dân tộc và vùng miền.

c) Đổi mới hình thức tuyển chọn, bố trí, sắp xếp cán bộ

Xây dựng quy chế tuyển chọn cán bộ trên cơ sở cụ thể hoá và vận dụng các quy định của Chính phủ phù hợp với đặc thù, điều kiện thực tế của ngành tư pháp; đảm bảo cho việc tuyển dụng cán bộ đạt được sự công khai, minh bạch; thực hiện được dân chủ trong công tác cán bộ; mở rộng và chủ động tìm kiếm, phát hiện, lựa chọn nhân tài để khuyến khích, thu hút vào làm việc trong ngành tư pháp.

- Đổi mới công tác thi tuyển cán bộ vào làm việc trong ngành tư pháp theo hướng căn cứ vào đặc điểm, tính chất công việc, vị trí công tác, kết hợp giữa hình thức thi viết với phỏng vấn và xử lý tình huống của từng vị trí công việc cần tuyển. Đối với sinh viên tốt nghiệp đại học, thạc sỹ đạt loại giỏi, những người có trình độ tiến sỹ, những người hoạt động trong các lĩnh vực cung cấp dịch vụ pháp lý như luật sư, công chứng viên mà chuyên ngành được đào tạo phù hợp với vị trí công việc cần tuyển thì sẽ có hình thức tuyển dụng đặc thù (có thể chỉ qua phỏng vấn) vào vị trí cần tuyển dụng (có thể tuyển dụng chuyên viên cao cấp và tương đương, chuyên viên chính và tương đương mà không chỉ vào ngạch tương đương ngạch chuyên viên như hiện nay), để tạo điều kiện thu hút những đối tượng này vào công tác trong ngành tư pháp. Bộ Tư pháp, các cơ quan tư pháp địa phương, Sở Tư pháp liên hệ thường xuyên, chặt chẽ với các cơ sở đào tạo chuyên ngành luật để phát hiện, có biện pháp khuyến khích, hỗ trợ quá trình học tập của sinh viên nhằm thu hút, bồi dưỡng tài năng trẻ là sinh viên xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp đạt loại giỏi, loại khá về công tác tại cơ quan, đơn vị mình sau khi tốt nghiệp.

Áp dụng hình thức xét tuyển, hoặc phỏng vấn đối với sinh viên tốt nghiệp đạt loại giỏi, người có trình độ thạc sỹ, tiến sỹ trở lên vào làm việc tại Bộ Tư pháp; loại khá trở lên vào làm việc tại Sở Tư pháp; sinh viên hệ chính quy vào Phòng Tư pháp; người có trình độ đại học luật làm công tác tư pháp ở cấp xã.

Về cơ bản, có thể tuyển dụng người theo học tại chức luật vào các cơ quan thi hành án dân sự địa phương, Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Đối với các địa phương khác, về nguyên tắc, Bộ Tư pháp và các địa phương không tuyển dụng đối với người được đào tạo chương trình tại chức.

- Để có cán bộ có phẩm chất và năng lực giữ các chức danh lãnh đạo trong các cơ quan đơn vị của ngành, bên cạnh làm tốt việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển,.. cần xây dựng cơ chế tuyển chọn, tạo sự liên thông giữa các cơ quan trong ngành tư pháp và xã hội. Theo đó, thực hiện phương thức tuyển chọn cán bộ có tài, đủ phẩm chất, trình độ từ các cơ quan, tổ chức bên ngoài nhà nước như luật sư, công chứng viên, luật gia, giám định viên tư pháp, thừa phát lại vào làm việc trong các cơ quan thuộc ngành tư pháp; đồng thời có thể gửi cán bộ của ngành tư pháp đến làm việc tại các tổ chức hành nghề luật, công chứng, giám định,... để tích lũy kinh nghiệm thực tế.

- Phân công, bố trí cán bộ phù hợp với ngành nghề, chuyên ngành đào tạo, phù hợp với sở trường năng lực của cán bộ, trong đó ưu tiên nguyện vọng cá nhân. Trong phân công công việc cần xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm, gắn nhiệm vụ, quyền hạn với trách nhiệm. Xác định rõ quy trình giải quyết công việc và chế độ trách nhiệm của cán bộ. Thường xuyên đánh giá cán bộ khách quan, trung thực và chính xác; áp dụng chế độ khen thưởng, tôn vinh, động viên kịp thời đối với những người có thành tích xuất sắc, tậm tâm, tận lực với công việc; tạo lập môi trường đoàn kết, có đấu tranh xây dựng cơ quan trong sạch, vững mạnh; xử lý thích đáng những hành vi vi phạm, những người chây ì, thiếu trách nhiệm. Nghiên cứu tạo ra nhiều cơ hội học tập, nâng cao trình độ về mọi mặt, cơ hội và định hướng phát triển chức nghiệp cho đội ngũ cán bộ trong ngành tư pháp. Tăng cường và hiện đại hoá phương tiện, trang thiết bị và điều kiện làm việc, đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các cơ quan, đơn vị. Tập trung nguồn lực để xây dựng công sở hiện đại theo tiêu chuẩn quy định.

d) Đổi mới một số mặt của công tác cán bộ

* Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch cán bộ ngành tư pháp

Căn cứ mục tiêu chung, các mục tiêu cụ thể về xây dựng và phát triển ngành tư pháp, xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển cán bộ trong từng giai đoạn tương ứng. Trong giai đoạn hiện nay, cần xây dựng quy hoạch cán bộ hàng năm, quy hoạch đến năm 2015 và quy hoạch đến năm 2020.

- Việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong ngành tư pháp phải xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ của ngành, mở rộng, mỗi vị trí chức danh có ít nhất 3 người thuộc diện nguồn quy hoạch, để có tầm nhìn xa hơn, phá vỡ sự chia cắt, khép kín trong công tác cán bộ, trẻ hoá đội ngũ cán bộ lãnh đạo, đảm bảo sự kế thừa giữa các thế hệ cán bộ; gắn quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển và sử dụng, tạo điều kiện cho cán bộ trong diện quy hoạch rèn luyện, tu dưỡng, thử thách; thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra theo từng giai đoạn và hàng năm.

- Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, tổ chức, trong các lĩnh vực thuộc ngành tư pháp trong từng thời kỳ; trên cơ sở đó xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển chung về số lượng, cơ cấu, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đối với đội ngũ cán bộ trong toàn ngành.

* Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ngành tư pháp

Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là một chính sách quan trọng để thu hút cán bộ, hình thành đội ngũ công chức ngày càng chính quy, chuyên nghiệp, thời gian tới cần đẩy mạnh, đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong ngành theo các nội dung sau:

- Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phải có trọng tâm, trọng điểm, theo quy hoạch và tiêu chuẩn chức danh cán bộ, gắn đào tạo, bồi dưỡng với bố trí, sử dụng cán bộ, coi đây là giải pháp quan trọng hàng đầu trong việc nâng cao hiệu quả trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đang công tác trong ngành tư pháp.

- Xác định rõ mục tiêu đào tạo là trang bị cho đội ngũ cán bộ, công chức có tầm nhìn, có năng lực làm việc thực tế đáp ứng yêu cầu của vị trí công tác, bảo đảm tính chuyên nghiệp.

- Tiếp tục hoàn thiện chương trình đào tạo các chức danh tư pháp, chương trình đào tạo hội nhập kinh tế quốc tế, chương trình bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp địa phương, đẩy mạnh chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành theo yêu cầu của thực tiễn như chương trình đào tạo, bồi dưỡng về lý lịch tư pháp, bán đấu giá tài sản, trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức lãnh đạo, quản lý cho cán bộ trong ngành. Chương trình đào tạo, bồi dưỡng phải phù hợp với mục tiêu, đối tượng đào tạo, bồi dưỡng theo hướng nâng cao kỹ năng thực hành cho đội ngũ cán bộ, kết hợp lý luận và thực tiễn, kiến thức, kỹ năng và thái độ.

- Cải tiến phương pháp đào tạo, bồi dưỡng theo hướng áp dụng những phương pháp giảng dạy tiên tiến, hiện đại, phát huy tính tích cực của người học trong việc tiếp nhận kiến thức.

- Thường xuyên xem xét đánh giá về khoá học, chương trình học, giảng viên, cơ sở đào tạo, công tác quản lý đào tạo để đánh giá kết quả và hiệu quả đào tạo.

- Chú trọng bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ đang công tác trong ngành tư pháp, đặc biệt là cán bộ không phải chuyên ngành luật; ngoài ra cần bồi dưỡng kiến thức về một số chuyên ngành khác cho đội ngũ cán bộ chuyên môn đã được đào tạo về luật hiện đang làm công tác xây dựng, kiểm tra và theo dõi thi hành pháp luật của Bộ, ngành tư pháp.

- Xây dựng, phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, kết hợp đào tạo, bồi dưỡng trong nước với đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài và đào tạo, bồi dưỡng được tổ chức trong nước nhưng có sử dụng tài liệu, giảng viên nước ngoài.

- Ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng những cán bộ trẻ có trình độ, năng lực, có triển vọng phát triển thành các chuyên gia trong các lĩnh vực của ngành.

- Có cơ chế khuyến khích cán bộ trong ngành tự học tập, nâng cao trình độ về mọi mặt.

* Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác luân chuyển cán bộ ở các cơ quan, đơn vị trong ngành tư pháp nhằm bảo đảm thực hiện chủ trương đào tạo, bồi dưỡng toàn diện và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ; tạo điều kiện cho cán bộ trẻ, có triển vọng, cán bộ trong quy hoạch được rèn luyện trong thực tiễn; tạo nguồn cán bộ lâu dài; tăng cường cán bộ cho các lĩnh vực và địa bàn cần thiết; khắc phục tình trạng cục bộ trong công tác cán bộ, khép kín trong từng đơn vị của ngành tư pháp.

Việc luân chuyển cán bộ tại các cơ quan trong ngành tư pháp cần dựa trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ.

* Đổi mới công tác bổ nhiệm cán bộ

Thực hiện thí điểm thi tuyển vào các vị trí lãnh đạo cấp phòng, cấp vụ theo nguyên tắc cạnh tranh: lựa chọn người có đức - tài, bình đẳng, dân chủ, công khai, khách quan, trung thực; tiến tới xây dựng quy chế thi tuyển vị trí lãnh đạo để mở rộng, áp dụng thống nhất trong các cơ quan thuộc ngành tư pháp. Trong thời gian tới, cần xây dựng quy chế thi tuyển cán bộ lãnh đạo cấp phòng tại các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp và Cục Thi hành án dân sự tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Sau đó, trên cơ sở tổng kết, đúc rút kinh nghiệm để triển khai áp dụng đối với cán bộ lãnh đạo từ cấp Phó Vụ trưởng, Phó Giám đốc Sở, Phó Cục trưởng cục Thi hành án trở xuống.

* Đổi mới công tác đánh giá và khen thưởng đối với cán bộ

Đánh giá cán bộ, công chức phải căn cứ vào hệ thống tiêu chuẩn chức danh cán bộ; chú trọng đánh giá hiệu quả hoạt động thực tiễn của mỗi cán bộ, công chức; phải chú trọng việc phát hiện nhân tài để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, phát triển thành những công chức chuyên môn, công chức lãnh đạo, quản lý giỏi. Đánh giá cán bộ, công chức phải được xem xét trong một quá trình công tác (quá khứ, hiện tại và tương lai), gắn với những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, là yếu tố thường xuyên trong quá trình quy hoạch, luân chuyển, đào tạo và bố trí sử dụng cán bộ (quá trình đánh giá và đánh giá lại cán bộ); phải có kế hoạch chặt chẽ, hợp lý trong quản lý cán bộ, phải có các bước đánh giá phù hợp, khoa học; mở rộng dân chủ, công khai, minh bạch trong đánh giá cán bộ.

Công tác đánh giá cán bộ không chỉ làm một lần mà phải làm thường xuyên, theo định kỳ hằng năm và trước khi đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ để đưa vào hồ sơ cán bộ, giúp cơ quan quản lý cán bộ nắm và hiểu được cán bộ. Đồng thời giúp cho bản thân người cán bộ hiểu đúng mình hơn nhằm phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm (nếu có), góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.

Cần thay đổi phương pháp đánh giá cán bộ theo bộ tiêu chí đánh giá hợp lý, khoa học để có những nhận xét chính xác về phẩm chất chính trị, năng lực công tác của cán bộ, công chức. Những tiêu chí đánh giá cần thiết kế theo hướng được lượng hóa rõ ràng cụ thể theo từng vị trí chức danh dựa trên yêu cầu của từng vị trí đó.

Việc khen thưởng đối với cán bộ phải xuất phát từ kết quả đánh giá cán bộ và các tiêu chuẩn của các hình thức khen thưởng; đảm bảo các hình thức khen thưởng phải thực chất, có tác dụng động viên, khuyến khích công chức phấn đấu để khi được khen thưởng thì thấy xứng đáng, tự hào và trách nhiệm trong công tác.

e) Tiếp tục thực hiện cải cách chính sách tiền lương và các đãi ngộ khác đối với cán bộ

Cán bộ, công chức ngành tư pháp là một bộ phận của đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức của hệ thống chính trị. Do đó, các giải pháp chung về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức như tăng lương tối thiểu chung, mở rộng quan hệ lương tối thiểu - trung bình - tối đa, phụ cấp công vụ... sẽ được thực hiện theo lộ trình cải cách chính sách tiền lương giai đoạn 2008-2012 của Chính phủ. Từ năm 2013 đến năm 2015 và 2020, cần quán triệt đầy đủ thực hiện quan điểm của Đảng về trả lương cho cán bộ là đầu tư cho phát triển, nền công vụ của nước ta được chuyển mạnh từ chế độ công vụ theo chức nghiệp sang chế độ công vụ theo vị trí việc làm. Vì vậy, cần nghiên cứu đổi mới cơ cấu của tiền lương, điều chỉnh mức tối thiểu, các thang lương, bảng lương cho phù hợp với những yêu cầu mới, nhằm bảo đảm nhu cầu tái sản xuất sức lao động của cán bộ để khuyến khích cán bộ, công chức phát triển theo con đường chuyên môn, thành các chuyên gia giỏi, khi không còn giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý thì thôi không hưởng phần phụ cấp chức vụ lãnh đạo. Từng bước thực hiện trả lương theo công việc được giao và kết quả hoàn thành nhiệm vụ. Không khuyến khích trả lương theo bằng cấp. Tiếp tục thực hiện từng bước tiền tệ hoá tiền lương, tính đủ các bộ phận cấu thành tiền lương. Trong đó, “xây dựng cơ chế tiền lương riêng đối với công chức hành chính”[20].

Đối với cán bộ là các chức danh tư pháp, bao gồm: chấp hành viên, thẩm tra viên, thư ký thi hành án dân sự, công chứng viên, trợ giúp viên pháp lý, đấu giá viên, giám định viên tư pháp; công chức tư pháp và hộ tịch viên, cần xây dựng, sửa đổi các quy định về chế độ phụ cấp lương theo hướng sau:

* Về phụ cấp trách nhiệm theo nghề

- Đối với công chức thi hành án dân sự: đề nghị quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức thi hành án dân sự theo các mức như sau:

+ Mức 35 % áp dụng đối với chấp hành viên cao cấp;

+ Mức 40 % áp dụng đối với chấp hành viên trung cấp;

+ Mức 45 % áp dụng đối với chấp hành viên sơ cấp;

+ Mức 30 % áp dụng đối với thư ký thi hành án dân sự;

+ Mức 25 % áp dụng đối với thư ký trung cấp thi hành án dân sự;

+ Mức 30 % áp dụng đối với thẩm tra viên cao cấp;

+ Mức 35 % áp dụng đối với thẩm tra viên chính;

+ Mức 40 % áp dụng đối với thẩm tra viên;

- Đối với trợ giúp viên pháp lý: xây dựng mức phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với tất cả các ngạch trợ giúp viên pháp lý; đồng thời nâng mức phụ cấp trách nhiệm theo nghề quy định tại Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày 12/01/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật trợ giúp pháp lý, như sau:

+ Mức 35% áp dụng đối với trợ giúp viên pháp lý;

+ Mức 40% áp dụng với trợ giúp viên pháp lý chính;

- Đối với công chứng viên: đề nghị nâng mức phụ cấp trách nhiệm theo nghề quy định tại Quyết định số 233/2005/QĐ-TTg ngày 26/9/2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định chế độ phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với Công chứng viên từ 15 % lên mức 35 %.

* Về phụ cấp ưu đãi theo nghề

- Đối với giám định viên pháp y chuyên trách và người thường xuyên giúp việc cho giám định viên pháp y:

+ Mức 50% áp dụng đối với giám định viên pháp y bằng với mức dành cho cán bộ, viên chức trực tiếp khám, điều trị, chăm sóc bệnh nhân HIV/AIDS (phụ cấp này trước đây là 35%);

+ Mức 20% áp dụng đối với người giúp việc cho giám định viên pháp y (phụ cấp này trước đây là 15%).

- Đối với giám định viên pháp y tâm thần chuyên trách và người thường xuyên giúp việc cho giám định viên pháp y tâm thần: đề nghị giữ nguyên mức 35% như hiện nay đối với giám định viên pháp y tâm thần và mức 15% đối với người giúp việc cho giám định viên pháp y tâm thần.

* Về phụ cấp thâm niên nghề

Nghiên cứu, xây dựng phụ cấp thâm niên nghề đối với tất cả các chức danh tư pháp, cụ thể như sau: sau 5 năm (đủ 60 tháng) làm việc liên tục trong ngành thì được hưởng phụ cấp thâm niên nghề bằng 5% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có); từ năm thứ 6 trở đi mỗi năm được tính thêm 1%.

* Về phụ cấp trách nhiệm công việc

Đề nghị quy định phụ cấp trách nhiệm công việc đối với công chức, chức danh tư pháp chưa được hưởng phụ cấp trách nhiệm theo nghề, bao gồm:

- Giám định viên pháp y được hưởng phụ cấp hệ số 0,5 so với lương tối thiểu chung; người giúp việc cho giám định viên pháp y được hưởng phụ cấp 0,3 so với mức lương tối thiểu chung;

- Giám định viên pháp y tâm thần, giám định viên kỹ thuật hình sự được hưởng phụ cấp 0,4 so với lương tối thiểu chung; người giúp việc cho giám định viên pháp y tâm thần, giám định viên kỹ thuật hình sự được hưởng phụ cấp 0,2 so với mức lương tối thiểu chung;

- Đối với giám định viên tư pháp ở các lĩnh vực khác như văn hóa, tài chính, xây dựng v.v. hưởng chế độ phụ cấp trách nhiệm công việc với hệ số 0,3 so với lương tối thiểu.

* Về phụ cấp độc hại, nguy hiểm

- Đối với giám định viên pháp y và người giúp việc cho giám định viên pháp y: duy trì mức hưởng như hiện nay với hệ số 0,4 so với mức lương tối thiểu áp dụng cho giám định viên pháp y và hệ số 0,3 so với mức lương tối thiểu áp dụng cho người giúp việc cho giám định viên pháp y;

- Đối với giám định viên pháp y tâm thần và người giúp việc cho giám định viên pháp y tâm thần: duy trì mức hưởng như hiện nay là: hệ số 0,4 so với mức lương tối thiểu áp dụng cho giám định viên pháp y tâm thần và người giúp việc cho giám định viên pháp y tâm thần;

- Đối với giám định viên pháp y, giám định viên kỹ thuật hình sự trong lực lượng vũ trang và người giúp việc: áp dụng mức phụ cấp hệ số 0,4 so với mức lương tối thiểu áp dụng cho giám định viên pháp y, giám định viên kỹ thuật hình sự trong lực lượng vũ trang, hệ số 0,2 so với mức lương tối thiểu áp dụng cho người giúp việc cho các chức danh trên.

g) Xây dựng và thực hiện chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức

Thực hiện đầu tư xây dựng quỹ nhà ở cho cán bộ thuê hoặc thuê mua theo Luật nhà ở. Nhà nước cần có sự đầu tư trực tiếp từ nguồn ngân sách để xây dựng quỹ nhà ở xã hội cho số cán bộ, công chức có khó khăn về nhà ở thuê hoặc thuê mua. Việc đầu tư này cần xác định thành chỉ tiêu kinh tế - xã hội và giao cho từng địa phương thực hiện, trước mắt cần tập trung tại thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh là nơi có nhiều cán bộ, công chức làm việc đang khó khăn về nhà ở. Bộ Tư pháp thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở do cán bộ công chức đóng góp hàng tháng hoặc cơ quan sử dụng cán bộ công chức đóng góp; đồng thời kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành chính sách hỗ trợ của Nhà nước bằng hình thức cho cán bộ, công chức vay với lãi xuất thấp hoặc không phải trả lãi và được trừ dần vào tiền lương hàng tháng để giải quyết vấn đề thuê mua nhà ở đối với cán bộ, công chức; kiến nghị Nhà nước ban hành chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế trong và ngoài nước đầu tư xây dựng nhà ở cho cán bộ, công chức thuê hoặc thuê mua, như ưu tiên quỹ đất, miễn tiền sử dụng đất, hỗ trợ đầu tư trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng, ưu đãi về thuế, tín dụng,..

h) Xây dựng và thực hiện chế độ chính sách, chế độ đặc thù đối với cán bộ ngành tư pháp

Tham mưu xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách thu hút, khuyến khích cán bộ đến công tác tại các cơ quan tư pháp có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; chính sách đối với cán bộ xã. Đối với số cán bộ này, nhất là công chức thi hành án dân sự, cần có chính sách hỗ trợ đào tạo, rút ngắn thời gian nâng bậc lương, giảm thời gian tập sự, mở rộng các hình thức phụ cấp trách nhiệm, tăng cường phụ cấp công tác phí và các hình thức phụ cấp khác.

i) Một số chế độ, định mức đặc thù trong hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của ngành tư pháp

- Xây dựng, sửa đổi, bổ sung các định mức chi đặc thù cho hoạt động của ngành tư pháp như: kinh phí xây dựng, thi hành, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, pháp điển hóa văn bản quy phạm pháp luật; kinh phí đặc thù trong thi hành án dân sự...

- Xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ bồi dưỡng theo vụ việc cho tất cả các chức danh tư pháp, đồng thời nghiên cứu, xây dựng mức bồi dưỡng phù hợp với tính chất công việc, bảo đảm bù đắp và có tác dụng khuyến khích đối với cán bộ thực hiện các nhiệm vụ này.

- Kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung đồng thời khuyến khích các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập trong ngành thực hiện các quy định về thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế, quản lý và sử dụng đội ngũ cán bộ, viên chức các đơn vị sự nghiệp.

k) Cải thiện môi trường, điều kiện làm việc của cán bộ

Phân công, bố trí cán bộ phù hợp với ngành nghề đào tạo, phù hợp với sở trường năng lực của cán bộ. Xác định rõ quy trình giải quyết công việc và chế độ trách nhiệm của cán bộ. Thường xuyên đánh giá cán bộ khách quan, trung thực và chính xác; áp dụng chế độ khen thưởng, tôn vinh, động viên kịp thời đối với những người có thành tích xuất sắc, tậm tâm, tận lực với công việc; tạo lập môi trường đoàn kết, có đấu tranh xây dựng cơ quan trong sạch, vững mạnh; xử lý thích đáng những hành vi vi phạm, những người chây ì, thiếu trách nhiệm. Nghiên cứu tạo ra nhiều cơ hội về học tập, nâng cao trình độ về mọi mặt, cơ hội và định hướng phát triển chức nghiệp cho đội ngũ cán bộ trong ngành tư pháp.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Trách nhiệm của Bộ Tư pháp

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ và các bộ, ngành có liên quan xây dựng chức danh, tiêu chuẩn, chế độ chính sách đối với đấu giá viên, đăng ký viên và hộ tịch viên để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ ban hành và ban hành các văn bản theo thẩm quyền.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức thuộc ngành, lĩnh vực quản lý để Bộ Nội vụ thống nhất ban hành; xây dựng tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức ngành tư pháp, gửi lấy ý kiến của Bộ Nội vụ trước khi ban hành.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan xây dựng chế độ, chính sách đặc thù đối với công chức ngành tư pháp để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bao gồm: Phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp trách nhiệm công việc, phụ cấp thâm niên, chế độ bồi dưỡng theo vụ việc đối với các chức danh tư pháp và tổ chức thực hiện sau khi được ban hành.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành có liên quan xây dựng cơ chế tài chính và các nội dung chi hỗ trợ cho các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ đặc thù của ngành tư pháp.

- Xây dựng, ban hành theo thẩm quyền và tổ chức thực hiện các văn bản về tuyển dụng, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, luân chuyển cán bộ,.. do Bộ Tư pháp quản lý.

2. Trách nhiệm của Bộ Nội Vụ

- Xây dựng trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định về chiến lược, kế hoạch, quy hoạch, chương trình phát triển đội ngũ công chức; phân công, phân cấp quản lý công chức và biên chế công chức; phương pháp xác định vị trí việc làm và cơ cấu công chức; chiến lược, chế độ tiền lương và các chính sách, chế độ đãi ngộ khác đối với công chức; chính sách đối với người có tài năng; tiêu chuẩn chức danh và tuyển chọn công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan hành chính nhà nước.

- Quy định ngạch và mã ngạch công chức, viên chức ngành tư pháp; ban hành và hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện chức danh, tiêu chuẩn các ngạch công chức, cơ cấu ngạch công chức, quy chế thi tuyển, xét tuyển công chức, quy chế tổ chức thi nâng ngạch công chức, nội quy thi tuyển, thi nâng ngạch công chức, quy chế đánh giá công chức; chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch công chức, chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý.

3. Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

- Xây dựng, sửa đổi, bổ sung các chính sách về thu hút, đãi ngộ của địa phương đối với người có trình độ cao, sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, loại xuất sắc, người tình nguyện đến công tác tại các địa bàn vùng núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo bảo đảm phù hợp điều kiện của từng địa phương.

- Nghiên cứu xây dựng chính sách thích hợp để thu hút được những nhân tài tiềm tàng như: sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, thủ khoa; ứng viên đạt điểm cao nhất trong kỳ thi. Tạo sự kết hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhân sự với các trường đại học trong việc theo dõi học bạ, kết quả học tập và kết quả thi tuyển nhằm tuyển những ứng cử viên tốt cho nền công vụ.

- Sử dụng các phương pháp thu hút nhân tài phù hợp với khả năng, điều kiện của cơ quan và nguyện vọng của nhân tài; khuyến khích mọi cán bộ, công chức săn tìm, phát hiện và tiến cử nhân tài trong xã hội, khu vực tư nhân...

- Áp dụng thí điểm việc bổ nhiệm công chức lãnh đạo thông qua thi tuyển cạnh tranh rộng rãi, công khai nhằm tạo được động lực và quan tâm của nhân tài.

- Áp dụng chính sách "tiến cử" và quy định rõ vị trí cũng như trách nhiệm cụ thể của người tiến cử về nhân tài được tiến cử. Công khai hóa người tiến cử và nhân tài được tiến cử để xã hội có điều kiện giám sát.

- Xây dựng môi trường công tác và điều kiện làm việc tốt như phương tiện làm việc, điều kiện thông tin nhanh, kịp thời, đầy đủ; không khí làm việc dân chủ, công khai, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân tài phát triển.

- Thống nhất nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý về tầm quan trọng của việc xây dựng và thực thi chiến lược phát triển nhân tài là nhân tố đặc biệt quan trọng, có vai trò then chốt để xây dựng nền công vụ trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại.

[1] Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, đã xác định “chuẩn bị các điều kiện về cán bộ, cơ sở vật chất để thực hiện việc chuyển giao tổ chức và công tác thi hành án cho Bộ Tư pháp” (bao gồm thi hành án hình sự, dân sự và hành chính).

[2] Bộ Tư pháp được Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì xây dựng dự án Pháp lệnh Pháp điển hoá văn bản quy phạm pháp luật để Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Bộ Tư pháp cũng đã được Chính phủ giao nhiệm vụ xây dựng dự thảo Nghị định về công tác thi hành pháp luật.

[3] Hiện nay Bộ Tư pháp đang chủ trì xây dựng Luật hộ tịch, Luật về phổ biến, giáo dục pháp luật, Luật hòa giải; sửa đổi Nghị định số 79/2007/NĐ-CP.

[4] Bộ Tư pháp có 1299 cán bộ, tăng 17,76% so với năm 2007 (xem Phụ lục 1 của Đề án). Sở Tư pháp có 3.918 cán bộ, tăng trên 15% so với năm 2007. Phòng Tư pháp có 2811 cán bộ, tăng trên 7% so với năm 2007 và tăng 12% so với năm 2005, Tư pháp cấp xã có 12.797 công chức/11.078 cấp xã (trung bình mỗi xã có 1,15 công chức). Các cơ quan thi hành án dân sự địa phương có 8.018 công chức. Ngoài ra ngành tư pháp còn quản lý hơn 2600 giám định viên tư pháp, trong đó có trên 400 giám định viên chuyên trách.

[5] Bộ Tư pháp, trong 03 năm 2008, 2009 và 2010 chỉ được giao bổ sung 51 biên chế (năm 2008: 10 biên chế, năm 2009: 30 biên chế, năm 2010: 11 biên chế) công chức; các cơ quan tư pháp địa phương, tính đến 31/5/2010, mỗi Sở Tư pháp có trung bình 29 công chức, mặc dù tăng 3,5 công chức so với năm 2007, nhưng theo báo cáo của các địa phương thì đây là do số biên chế thực hiện tăng lên trong khi biên chế được phân bổ mới hầu như không tăng; Phòng Tư pháp có trung bình 04 công chức/phòng, chỉ tăng 7% so với năm 2007; Tư pháp cấp xã đã được bổ sung, tăng cường về số lượng (xem mục 1.1), đặc biệt, do thực hiện đẩy mạnh phân cấp quản lý các lĩnh vực tư pháp cho địa phương và cơ sở đã dẫn đến nhiệm vụ và khối lượng công việc của tư pháp cấp xã tăng cao, nhất là trong các lĩnh vực hộ tịch và chứng thực (Trong lĩnh vực hộ tịch, trước khi có Nghị định số 158/2005/NĐ-CP, bình quân mỗi công chức thực hiện 19 việc/tháng, trong khi đó tại thời điểm năm 2007 và quý 1 năm 2008 thì bình quân trong 01 tháng, một công chức tư pháp phải thực hiện 39 việc, tăng 100%. Trong lĩnh vực chứng thực, trước khi được chuyển giao nhiệm vụ chứng thực theo Nghị định số 79/2007/NĐ-CP, bình quân công chức chỉ phải thực hiện 45 việc/tháng, trong khi đó, sau khi được chuyển giao, bình quân trong 01 tháng, một công chức phải thực hiện 317 việc, tăng gấp 7 lần).

[6] Bộ Tư pháp là cơ quan của Chính phủ, thực hiện quản lý nhà nước trên 26 lĩnh vực bằng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, pháp luật, cơ chế, chính sách nhưng số lượng chuyên viên cao cấp và tương đương còn quá thấp, chỉ có 34 người/1229 cán bộ, chiếm 2,76%; chuyên viên chính và tương đương chỉ có 263 người, chiếm 21,4%. Các Sở Tư pháp chỉ có 28 chuyên viên cao cấp và tương đương/3918 cán bộ, công chức, viên chức, chiếm 0,71%; chuyên viên chính và tương đương cũng chỉ có 355 người, chiếm 9%, so với năm 2007 tuy có tăng 20 người nhưng về tỉ lệ thì lại giảm 2%.

[7] Bộ Tư pháp hỗ trợ một lần là 3.000.000 đồng cho mỗi cán bộ, giảng viên đã là cán bộ, công chức, viên chức của Bộ Tư pháp đến công tác tại Trường Trung cấp Luật Buôn Mê Thuột tại tỉnh Đắk Lắk và Trường Trung cấp Luật Vị Thanh tại tỉnh Hậu Giang.

[8] Khoản 5 Điều 17 Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân quy định Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền: “Quyết định chính sách thu hút và một số chế độ khuyến khích đối với cán bộ, công chức trên địa bàn phù hợp với khả năng của ngân sách địa phương”.

[9] Vĩnh Phúc, Bình Dương, Bắc Ninh, thành phố Đà Nẵng.

[10] Thành phố Đà Nẵng đã thực hiện thí điểm thi tuyển đối với một số chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp.

[11] Tại thành phố Hồ chí Minh, trong 03 năm từ năm 2005 đến năm 2007 đã có 40 công chức xin nghỉ việc và chuyển công tác. Đặc biệt, trong 06 tháng đầu năm 2008 đã có 15 công chức xin nghỉ việc hoặc chuyển công tác khác.

[12] Thông tư số 100/2006/TT-BTC ngày 23/6/2006 của Bộ Tài chính hướng dẫn việc quản lý và sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.

[13] Thông tư liên tịch số 158/2007/TTLT-BTC-BTP ngày 28/12/2007 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp hướng dẫn quản lý và sử dụng kinh phí hỗ trợ cho công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật.

[14] Thông tư liên tịch số 73/2010/TTLT-BTC-BTP ngày 14/5/2010 của Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp về việc hướng dẫn việc lập, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

[15] Điều 26 Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày 12/01/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật trợ giúp pháp lý.

[16] Quyết định số 73/2007/QĐ-TTg ngày 25/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chế độ bồi dưỡng đối với những người trực tiếp tham gia cưỡng chế thi hành án dân sự.

[17] Quyết định số 74/2009/QĐ-TTg ngày 07/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp.

[18] Thông tư số 10/2010/TT-BNV ngày 28/10/2010 của Bộ Nội vụ Quy định mã số, tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức chấp hành viên và thư ký thi hành án dân sự.

[19] Ngày 04/10/2010 Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 15/2010/TT-BTP quy định về tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức trợ giúp viên pháp lý.

[20] Văn kiện Nghị quyết Trung ương 3 Khoá X.

[3] Hiện nay Bộ Tư pháp đang chủ trì xây dựng Luật Hộ tịch, Luật về phổ biến, giáo dục pháp luật, Luật Hòa giải; sửa đổi Nghị định số 79/2007/NĐ-CP.

[4] Số liệu tính đến ngày 31/5/2010 theo Báo cáo cáo sơ kết 01 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV.

[5] Thời điểm các địa phương báo cáo tình hình thực hiện Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV.

[6] có 03 cấp huyện mới chỉ bố trí được 01 công chức (Huyện Pác Nặm - Bắc Kạn, H. Khánh Sơn - Khánh Hòa, H. Yên Sơn - Tuyên Quang), 48 cấp huyện bố trí được 02 công chức, 210 Phòng Tư pháp có 03 công chức (chiếm 30%)

[7] Có 9241 cấp xã mới chí có một công chức Tư pháp - Hộ Tịch, hơn một trăm cấp xã chưa có công chức Tư pháp - Hộ tịch chuyên trách mà mới chỉ bố trí được cán bộ hợp đồng hoặc công chức chức dang khác kiêm nhiệm công tác tư pháp.

[8] Bộ Tư pháp đã ban hành Quyết định số 1195/QĐ-BTP ban hành Quy chế chọn, cử và quản lý công chức, viên chức Bộ Tư pháp đi đào tạo, bồi dưỡng.

[9] Bộ Tư pháp hỗ trợ một lần là 3.000.000 đồng cho mỗi cán bộ, giảng viên đã là cán bộ, công chức, viên chức của Bộ Tư pháp đến công tác tại Trường Trung cấp Luật Buôn Mê Thuột tại tỉnh Đắk Lắk và Trường Trung cấp Luật Vị Thanh tại tỉnh Hậu Giang.

[10] Khoản 5 Điều 17 Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân quy định Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền: “Quyết định chính sách thu hút và một số chế độ khuyến khích đối với cán bộ, công chức trên địa bàn phù hợp với khả năng của ngân sách địa phương”.

[11] Vĩnh Phúc, Bình Dương, Bắc Ninh, Thành phố Đà Nẵng.

[12] Thành phố Đà nẵng đã thực hiện thí điểm thi tuyển đối với một số chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp.

[13] Tại Thành Phố Hồ chí Minh, trong 03 năm từ năm 2005 đến năm 2007 đã có 40 công chức xin nghỉ việc và chuyển công tác. Đặc biệt, trong 06 tháng đầu năm 2008 đã có 15 công chức xin nghỉ việc hoặc chuyển công tác khác.

[14] Quyết định số 244/2005/QĐ-TTg ngày 06/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ quy định về chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập.

[15] Quyết định số 233/2005/QĐ-TTg ngày 26-9-2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định chế độ phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với Chấp hành viên và Công chứng viên.

[16] Quyết định số 86/2007/QĐ-TTg ngày 11/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ Về chế độ phụ cấp trách nhiệm theo nghề đối với thẩm tra viên thi hành án dân sự.

[17] Thông tư 100/2006/TT-BTC ngày 23/6/2006 của Bộ Tài chính về hướng dẫn việc quản lý và sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.

[18] Thông tư liên tịch 158/2007/TTLT-BTC-BTP ngày 28/12/2007 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp hướng dẫn về quản lý và sử dụng kinh phí hỗ trợ cho công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật.

[19] Thông tư liên tịch 73/2010/TTLT-BTC-BTP ngày 14/5/2010 của Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp về việc hướng dẫn việc lập, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

[20] Điều 26 Nghị định số 07/2007/NĐ-CP ngày 12/01/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý.

[21] Quyết định 73/2007/QĐ-TTg ngày 25/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chế độ bồi dưỡng đối với những người trực tiếp tham gia cưỡng chế thi hành án dân sự.

[22] Quyết định 74/2009/QĐ-TTg ngày 07/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp

[23] Thông tư số 10/2010/TT-BNV ngày 28/10/2010 của Bộ Nội vụ Quy định mã số, tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức chấp hành viên và thư ký thi hành án dân sự.

[24] Ngày 04/10/2010 Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 15/2010/TT-BTP quy định về tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức trợ giúp viên pháp lý.

[25] Văn kiện Nghị quyết Trung ương 3 Khoá X

[26] Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 21/8/2006 của Hội nghị Trung ương 4 khoá X đã ghi “xây dựng cơ chế tiền lương riêng đối với công chức hành chính” và Nghị quyết số 17-NQ/TW ngày 01/8/2007 của Hội nghị Trung ương 5 khoá X đã ghi “Xây dựng chế độ phụ cấp công vụ đối với cán bộ, công chức hành chính, bao gồm cả cán bộ, công chức Đảng, đoàn thể trong hệ thống chính trị”.

[27] Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 21/8/2006 của Hội nghị Trung ương 4 khoá X đã ghi “xây dựng cơ chế tiền lương riêng đối với công chức hành chính” và Nghị quyết số 17-NQ/TW ngày 01/8/2007 của Hội nghị Trung ương 5 khoá X đã ghi “Xây dựng chế độ phụ cấp công vụ đối với cán bộ, công chức hành chính, bao gồm cả cán bộ, công chức Đảng, đoàn thể trong hệ thống chính trị”.

[28] Xem Nghị định 117/2003/NĐ-CP ngày 10.10.2003 của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước và Thông tư 09/2004/TT-BNV ngày 19.02.2004 của Bộ Nội vụ hướng dẫn việc thực hiện một số điều của Nghị định 117/2003/NĐ-CP.

[29] Văn kiện Hội nghị Trung ương ba khoá VIII - trang 53 - NXB Chính trị Quốc gia, tháng 9/1997

[30] Điều 37-Điều 38 Pháp lệnh Cán bộ, công chức.

[31] Cục trưởng Cục Trợ giỳp phỏp lý - Bộ Tư phỏp.

[32] Phú Trưởng phũng Hành chớnh - Tổng hợp, Cục Trợ giỳp phỏp lý.

[33] Do 4 người chuyển sang cơ quan khỏc.

[34] Do 1 người khụng vượt qua kỳ kiểm tra sỏt hạch cấp chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ.

[35] Do 2 người chuyển sang cỏc phũng ban khỏc thuộc Sở hoặc chuyển sang cơ quan khỏc.

⁽[36]⁾ Căn cứ vào Đề ỏn quy hoạch mạng lưới Trung tõm trợ giỳp phỏp lý nhà nước và Chi nhỏnh của Trung tõm giai đoạn 2008 – 2010, định hướng đến năm 2015 của Thủ tướng Chớnh phủ, ước tớnh, đến năm 2010, 64 tỉnh, thành phố trong toàn quốc sẽ cú khoảng 950 – 1.200 Trợ giỳp viờn phỏp lý, cỏn bộ, viờn chức nghiệp vụ, khoảng 9.600 – 12.800 cộng tỏc viờn trợ giỳp phỏp lý; đến năm 2015 con số này sẽ là khoảng 1.200 – 1.500 Trợ giỳp viờn phỏp lý, cỏn bộ, viờn chức nghiệp vụ và khoảng 12.800 – 16.000 cộng tỏc viờn.

[37] Số liệu tính đến ngày 31/5/2010 theo Báo cáo cáo sơ kết 01 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV.

[38] Tính đến 31/5/2010, có 03 cấp huyện mới chỉ bố trí được 01 công chức (Huyện Pác Nặm - Bắc Kạn, H. Khánh Sơn - Khánh Hòa, H. Yên Sơn - Tuyên Quang), 48 cấp huyện bố trí được 02 công chức, 210 Phòng Tư pháp có 03 công chức (chiếm 30%). Đối với cấp xã, có 9241 cấp xã mới chí có một công chức Tư pháp - Hộ Tịch, hơn một trăm cấp xã chưa có công chức Tư pháp - Hộ tịch chuyên trách mà mới chỉ bố trí được cán bộ hợp đồng hoặc công chức chức dang khác kiêm nhiệm công tác tư pháp.

[39] Tại Thành Phố Hồ chí Minh, trong 03 năm từ năm 2005 đến năm 2007 đã có 40 công chức xin nghỉ việc và chuyển công tác. Đặc biệt, trong 06 tháng đầu năm 2008 đã có 15 công chức xin nghỉ việc hoặc chuyển công tác khác.

[40] Văn kiện Nghị quyết Trung ương 3 Khoá X

Đề tài - Đề án

Luận án - luận văn

Đặc san thông tin KHPL

Tài liệu hội thảo khoa học

Bài trích tạp chí

Sách

Tài liệu xem nhiều nhất

PHẦN THỨ NHẤT

SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

Chuyên đề 3

ĐỔI MỚI CƠ CHẾ THU HÚT, TUYỂN CHỌN VÀ CHẾ ĐỘ CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

PGS.TS Nguyễn Văn Luyện

I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI ĐỔI MỚI CƠ CHẾ THU HÚT, TUYỂN CHỌN VÀ CHẾ ĐỘ CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

2.1. Cơ chế thu hút và chế độ chính sách tiền lương và chính sách đãi ngộ chưa phù hợp với tính chất đặc thù của công tác thi hành án dân sự

III. CƠ SỞ ĐỔI MỚI CƠ CHẾ THU HÚT, TUYỂN CHỌN, CHẾ ĐỘ CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

CƠ SỞ DỮ LIỆU TƯ LIỆU TÀI LIỆU KHOA HỌC PHÁP LÝ