Tại Việt Nam trong những năm gần đây vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường diễn ra ở nhiều địa bàn, khu vực, gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển bền vững của đất nước, xâm phạm nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân, như làm ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, thực phẩm kém an toàn.... Vi phạm pháp luật và tội phạm về môi trường nổi lên ở một số lĩnh vực như sản xuất công nghiệp, kinh doanh, nhập khẩu, khai thác tài nguyên, khoáng sản,… Trong các hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp, đáng lo ngại là tình trạng tuy có hệ thống xử lý chất thải nhưng chính các doanh nghiệp lại cố tình vi phạm bằng các thủ đoạn tinh vi, lén lút để xả thải trái phép ra môi trường… Thực tế cho thấy đa số hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường có hậu quả lớn, nghiêm trọng đều do các doanh nghiệp gây ra. Chính vì vậy, việc xây dựng, hoàn thiện một hệ thống pháp luật về trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường là hết sức cần thiết.

Trong các trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường,  trách nhiệm hành chính của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã được quy định nhưng còn khá nhiều bất cập cả về mặt nội dung quy định cũng như thực tiễn thi hành. Số vụ vi phạm của doanh nghiệp rất lớn, trong khi thực tế số vụ việc bị xử lý lại không nhiều và mức xử phạt còn thấp. Việc xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường đối với doanh nghiệp đôi khi còn thiếu triệt để. Việc xử lý vi phạm pháp luật về môi trường chưa được thực hiện một cách đồng bộ và thống nhất giữa các Bộ, ngành, địa phương; việc áp dụng các hình thức xử lý của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa thực sự nghiêm minh, đặc biệt khi xử lý đối với các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế nhà nước. Nhu cầu phát triển kinh tế và giải quyết công ăn việc làm của người lao động làm cho việc phát hiện, xử lý các vi phạm pháp luật gặp nhiều khó khăn, cản trở.

Đặc san Thông tin Khoa học pháp lý chuyên đề: “Trách nhiệm hành chính đối với doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tại Việt Nam hiện nay” gồm các nội dung: 

I. Khái quát pháp luật về trách nhiệm hành chính của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và tình hình vi phạm, xử lý vi phạm;

II. Đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật về trách nhiệm hành chính của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

III. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về trách nhiệm hành chính của doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường

Đây là kết quả nghiên cứu được tiến hành thông qua khảo sát 05 tỉnh/thành phố trong 02 năm 2014 và 2015 (Ninh Bình, Hải Phòng, Nghệ An, Cần Thơ, Đồng Nai) của nhóm nghiên cứu thuộc Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp.