LỜI NÓI ĐẦU

Qua 5 năm thực hiện Nghị định 38/CP ngày 4/6/1993 của Chính Phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức Bộ Tư pháp; Thông tư liên Bộ số 12/TTLB ngày 26/7/1993 của Bộ Tư pháp và Ban tổ chức cán bộ Chính phủ hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức cơ quan tư pháp địa phương; hệ thống tổ chức các cơ quan tư pháp từ Trung ương đến địa phương từng bước được kiện toàn củng cố đội ngũ cán bộ tư pháp tỉnh tăng cường cả về số lượng và chất lượng. Đó là yếu tố quyết định để triển khai có hiệu quả nhiều lĩnh vực công tác tư pháp, khẳng định được vị trí của ngành tư pháp trong bộ máy quản lý Nhà nước và trong đời sống xã hội, góp phần vào việc giữ gìn trật tự kỷ cương xã hội, tăng cường quản lý Nhà nước bằng pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt nam của dân, do dân và vì dân.

Trong giai đoạn xây dựng đất nước hiện nay, Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, đặc biệt là Nghị quyết hội nghị lần thứ VIII Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VII và Nghị quyết hội nghị lần thứ III Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ VIII đã đặt ra cho ngành tư pháp những yêu cầu mới hết sức to lớn và phức tạp trên cả ba lĩnh vực: Xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật và bảo vệ pháp luật. Chức năng nhiệm vụ của ngành tư pháp ngày càng mở rộng; nhiều nhiệm vụ mới đã được Nhà nước giao cho ngành tư pháp sau khi ban hành Nghị định 38/CP.

Những yêu cầu này đòi hỏi ngành tư pháp phải khắc phục những khó khăn, bất cập trong tổ chức và hoạt động; nỗ lực vươn lên, đổi mới tổ chức, hoàn thiện cơ chế quản lý, xây dựng ngành tư pháp ngang tầm với nhiệm vụ đặt ra.

Để đánh giá một cách toàn diện thực trạng tổ chức và hoạt động của tư pháp, rút ra những bài học kinh nghiệm, nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn góp phần sửa đổi, bổ sung pháp luật, hoàn thiện cơ chế quản lý, củng cố kiện toàn tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan tư pháp từ Trung ương đến  địa phương, Bộ Tư pháp đã triển khai xây dựng “Đề án quản lý hệ thống ngành tư pháp” và đề tài khoa học cấp Bộ “Đổi mới tổ chức  và hoạt động ngành tư pháp - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”. Trong quá trình nghiên cứu, nhiều đợt khảo sát thực tiễn địa phương theo các vùng thành phố, đồng bằng, miền núi, đã được thực hiện. Hội thảo khoa học về “Đổi mới quản lý ngành tư pháp” với sự tham gia đông đảo của lãnh đạo Sở Tư pháp, cơ quan thi hành án và công chứng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đại diện một số cơ quan ban ngành được tổ chức tháng 12/1997 tại Đà Lạt. Tại hội thảo này đã có nhiều ý kiến tham luận đóng góp vào nội dung nghiên cứu của đề tài.

Các chuyên đề về từng lĩnh vực hoạt động của ngành tư pháp đã được hoàn thiện, cập nhật những quy định pháp luật được Nhà nước ban hành đến tháng 1/1999.

Kết quả nghiên cứu của đề án và đề tài khoa học đã đưa ra những đề xuất sửa đổi bổ sung pháp luật về tổ chức và hoạt động của ngành tư pháp, hoàn thiện cơ chế quản lý và mối quan hệ với các cơ quan có liên quan trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Những đề xuất đã và đang được xem xét trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 38/CP. (Theo chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ năm 1999) và góp phần sửa đổi Thông tư liên Bộ số 12/TTLB (Theo chương trình công tác của Bộ Tư pháp năm 1999).

 Thông tin khoa học pháp lý xin trân trọng giới thiệu với các bạn một số bài viết chính trong chương trình nghiên cứu nói trên.

Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các bạn.