Pháp luật là công cụ để nhà nước giải quyết các vấn đề của thực tiễn xã hội, của thực tiễn quản lý để duy trì trật tự công, thúc đẩy các quá trình phát triển. Pháp luật cũng là công cụ để nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình và để kiểm soát các cơ quan thực thi quyền lực nhà nước. Nhìn từ lý thuyết phát triển, pháp luật chính là một trong những công cụ tạo dựng con đường đi tới tương lai của mỗi quốc gia, dân tộc. Muốn phát triển bền vững, các quốc gia không thể thiếu vắng sự hiện diện của hệ thống pháp luật có chất lượng tốt, được mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân thượng tôn. Hệ thống ấy phải được cấu thành trước hết bởi các đạo luật chứa đựng những quy định phù hợp với đòi hỏi khách quan của quá trình phát triển, phù hợp nguyện vọng của nhân dân, có thông điệp rõ ràng, dễ nhớ, dễ thực hiện, công khai, minh bạch, khả thi và dễ tiếp cận.

Tuy nhiên, thực tiễn lịch sử cho thấy, mong muốn có được đạo luật tốt với việc thực sự làm được ra các đạo luật tốt không phải lúc nào cũng trùng khớp với nhau. Chất lượng của các đạo luật phụ thuộc rất nhiều vào tính hợp lý của quy trình xây dựng nên các đạo luật ấy. Để có thể có được các đạo luật có chất lượng tốt, quy trình tạo ra các đạo luật cần được thiết kế theo những yêu cầu, đòi hỏi riêng, phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa và thực tiễn chính trị của mỗi quốc gia. Tuy kinh nghiệm quốc tế không nên được sao chép, áp dụng máy móc vào thực tiễn Việt Nam, nhưng chính thực tiễn quốc tế có thể giúp chúng ta so sánh, nhận thức rõ hơn điểm mạnh và điểm còn hạn chế trong thực tiễn vận hành quy trình xây dựng pháp luật của mình, từ đó gợi mở những phương án khắc phục những điểm còn chưa hoàn thiện.

Hiện nay, Bộ Tư pháp đang được giao chủ trì xây dựng Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (mới) thay thế cho Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2004, trong đó có việc hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật nói chung và xây dựng các đạo luật nói riêng, phúc đáp yêu cầu mới của việc triển khai Hiến pháp năm 2013 và xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, ngoài các hoạt động điều tra, khảo sát, đánh giá, tổng kết thực tiễn công tác xây dựng pháp luật, đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật hiện hành về công tác xây dựng pháp luật, thì việc nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cũng là công việc rất cần thiết.

Để góp phần vào thực hiện nhiệm vụ chung đó, nhóm nghiên cứu của Viện Khoa học pháp lý, trong khuôn khổ của Đề tài khoa học cấp nhà nước về “Mô hình xây dựng pháp luật trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” đã tiến hành nghiên cứu quy trình xây dựng luật của một số quốc gia tiêu biểu trên thế giới như Anh, Canada, Nhật, Hoa Kỳ, Pháp, Nga, Trung Quốc, v.v.. Đặc san Thông tin khoa học pháp lý chuyên đề “Kinh nghiệm quốc tế về quy trình lập pháp” là kết quả bước đầu của hoạt động nghiên cứu này.