Trong giai đoạn xây dựng và phát triển đất nước hiện nay, trước yêu cầu của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, với xu thế mở cửa và hội nhập khu vực, quốc tế, vị trí, vai trò của chính quyền cấp cơ sở trong việc quản lý Nhà nước bằng pháp luật ở địa phương ngày càng được tăng cường, ngành tư pháp trong đó có tư pháp cấp xã ngày càng được giao thêm nhiều nhiệm vụ mới nặng nề và phức tạp.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới, việc xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp nói chung, đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã nói riêng có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi là đòi hỏi cấp bách.

Trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành, đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã đã từng bước được kiện toàn và củng cố. Tuy nhiên vẫn còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra (hầu hết cán bộ tư pháp cấp xã chưa được đào tạo cơ bản, thậm chí chưa được bồi dưỡng nghiệp vụ). Mặt khác, việc quản lý đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã trong thời gian vừa qua cũng chưa được quan tâm đúng mức, việc thực hiện các biện pháp để nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ này chưa được tiến hành một cách đầy đủ, thường xuyên và có hệ thống; tiêu chuẩn cán bộ cũng như mô hình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp cấp xã chưa phù hợp với đặc điểm, điều kiện cụ thể về nguồn nhân lực của từng địa phương; việc tuyển chọn cán bộ chưa được thực hiện nghiêm chỉnh theo quy trình, thủ tục quy định.

Trước tình hình trên, việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã để kiến nghị các giải pháp tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ này ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới là hết sức cần thiết và là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác tư pháp đã được xác định trong Chỉ thị số 01/2001/CT-BTP ngày 15/01/2001 về thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của công tác tư pháp năm 2001.

Việc nghiên cứu đề tài nhằm đạt được các mục tiêu sau đây:

1- Tổng kết, đánh giá đầy đủ và toàn diện về thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã trong giai đoạn hiện nay - những mặt đã làm được và những hạn chế, tồn tại cần khắc phục;

2- Xác định phương hướng, kiến nghị các biện pháp kiện toàn và nâng cao năng lực hoạt động của đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện nay;

3- Góp phần nâng cao vị trí, vai trò của Ban tư pháp cũng như đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã trong hệ thống các cơ quan Nhà nước hiện nay, tạo ra sự chuyển biến tích cực trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao, góp phần thiết thực nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành tư pháp, đặc biệt ở cấp cơ sở.

I. VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ TƯ PHÁP VÀ BAN TƯ PHÁP TRONG HỆ THỐNG CHÍNH QUYỀN CƠ SỞ

1. Vị trí, vai trò của Ban tư pháp cấp xã

Trong cơ cấu chính quyền xã, phường, thị trấn, Ban tư pháp luôn giữ một vị trí quan trọng, góp phần thực hiện chủ trương, yêu cầu lớn hiện nay của Đảng và Nhà nước là ổn định xã hội, quản lý Nhà nước bằng pháp luật và mở rộng dân chủ ở cơ sở. Điều 53 Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân quy định: “Các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cùng cấp thực hiện chức năng quản lý Nhà nước ở địa phương và đảm bảo sự thống nhất quản lý của ngành hoặc lĩnh vực công tác từ trung ương đến cơ sở”.

Như vậy, Ban tư pháp là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn, chịu sự chỉ đạo và quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Uỷ ban nhân dân, có chức năng giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực hoạt động tư pháp tại địa phương; đồng thời Ban tư pháp là đơn vị cấp cơ sở trong hệ thống ngành tư pháp, chịu sự chỉ đạo về nghiệp vụ của các cơ quan tư pháp cấp trên, bảo đảm sự thống nhất quản lý của ngành tư pháp từ trung ương đến cơ sở. Vị trí của Ban tư pháp thể hiện sự phụ thuộc hai chiều giống như các cơ quan quản lý Nhà nước khác ở địa phương, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ và nguyên tắc quản lý theo ngành kết hợp với quản lý theo lãnh thổ trong quản lý Nhà nước.

Thông tư liên bộ số 12/TTLB-BTP-TCCP ngày 26/07/1993 của Bộ Tư pháp, Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của các cơ quan tư pháp địa phương, Ban tư pháp có các nhiệm vụ sau:

+ Giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã thực hiện quản lý nhà nước về các công việc tư pháp;

+ Giúp Uỷ ban nhân dân soạn thảo, ban hành các quyết định, chỉ thị để thi hành các quyết định, chỉ thị của Uỷ ban nhân dân cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh;

+ Thực hiện việc phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân;

+ Tổ chức việc đăng ký, quản lý hộ tịch, quản lý lý lịch tư pháp và thống kê tư pháp;

+ Hướng dẫn, quản lý hoạt động của các tổ hoà giải;

+ Tổ chức phối hợp việc thi hành án ở địa phương theo sự chỉ đạo của Đội Thi hành án.

Trong giai đoạn hiện nay, thực hiện sự nghiệp cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan tư pháp nói chung và Ban tư pháp nói riêng ngày càng được tăng cường, mở rộng. Nhiều nhiệm vụ mới được giao thêm, nhiều nhiệm vụ cũ được tăng cường mở rộng cho Ban tư pháp như: giúp Uỷ ban nhân dân cùng cấp chỉ đạo, hỗ trợ các làng, bản thôn, ấp, cụm dân cư xây dựng hương ước, quy ước và kiểm tra việc tổ chức thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn; Quản lý tủ sách pháp luật của xã, phường, thị trấn; hàng ngày tổ chức phục vụ cho cán bộ, nhân dân tìm hiểu pháp luật, giải quyết một số vấn đề về quốc tịch; thực hiện đăng ký giao dịch bảo đảm; thực hiện một số hành vi chứng thực theo thẩm quyền; chỉ đạo Tổ hoà giải thực hiện rà soát, thống kê nhu cầu giúp đỡ pháp luật, các vướng mắc của đối tượng được trợ giúp pháp lý...” Cùng với quá trình đẩy mạnh thực hiện mở rộng dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, vị trí, vai trò của Ban tư pháp ngày càng được khẳng định trong hệ thống ngành tư pháp cũng như trong hệ thống chính quyền cơ sở.

2. Vị trí, vai trò của cán bộ tư pháp xã, phường trị trấn

Với nhiệm vụ được giao, đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã là đầu mối tiếp nhận các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc đưa pháp luật đến với người dân đồng thời là người trực tiếp triển khai các chương trình, kế hoạch công tác của cơ quan tư pháp cấp trên tại địa bàn cơ sở. Do vậy, đội ngũ cán bộ này mạnh hay yếu có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở cũng như của toàn ngành tư pháp.

Theo quy định của pháp luật, cán bộ tư pháp là một trong 4 chức danh chuyên môn của Ủy ban nhân dân cấp xã có nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực pháp luật và quản lý công tác tư pháp ở cấp xã. Kết quả hoạt động của đội ngũ cán bộ này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước bằng pháp luật của chính quyền cấp xã trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

II. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ TƯ PHÁP CẤP XÃ

Qua kết quả khảo sát tại 10.344/10.511 cấp xã của 61 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (tính đến ngày 01/01/2001), đề tài đã đưa ra một bức tranh toàn cảnh về thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

1. Về tổ chức Ban tư pháp cấp xã.

Kết quả khảo sát cho thấy, đã có 10.246 cấp xã thành lập Ban tư pháp (chiếm 99%); còn 98 cấp xã chưa thành lập Ban tư pháp, tập trung tại một số địa phương như Hà Tây (49 xã), Khánh Hoà (23 xã), Kon Tum (10 xã), thành phố Hồ Chí Minh (7 xã),... Nguyên nhân chủ yếu là do chia tách địa giới hành chính và nhận thức của một số chính quyền địa phương về vị trí, vai trò của công tác tư pháp và của Ban tư pháp cấp xã còn chưa đầy đủ. Ở những nơi chưa thành lập Ban tư pháp, công tác tư pháp cấp xã do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã kiêm nhiệm, công tác hộ tịch giao cho cán bộ tư pháp chuyên trách hoặc Trưởng, Phó Công an xã hoặc thư ký Văn phòng Uỷ ban nhân dân, cán bộ địa chính, văn hoá thông tin Uỷ ban nhân dân xã kiêm nhiệm.

- Về số lượng các thành viên, trong tổng số 10.246 Ban tư pháp tại 61 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có 27.732 cán bộ (trung bình 2,7 cán bộ / Ban tư pháp).

- Về cơ cấu, thành phần phổ biến của Ban tư pháp là: Trưởng Ban tư pháp, cán bộ tư pháp chuyên trách, cán bộ tư pháp kiêm nhiệm. Tuy nhiên, một số Ban chỉ có Trưởng Ban tư pháp và cán bộ tư pháp chuyên trách. Một số Ban không có cán bộ tư pháp chuyên trách mà chỉ có Trưởng Ban tư pháp và cán bộ tư pháp kiêm nhiệm. Ngoài ra trong thành phần của một số Ban tư pháp có Phó Ban tư pháp. Số lượng Ban tư pháp đã có cán bộ chuyên trách chiếm 92%. Trong đó, vẫn còn 28% cán bộ tư pháp chuyên trách cấp xã phải kiêm nhiệm các công việc khác của xã như Phó Công an xã, cán bộ thanh tra, thống kê, văn phòng Uỷ ban nhân dân,... Ngoài các chức danh nêu trên, trong cơ cấu của Ban tư pháp cấp xã còn có các thành viên kiêm nhiệm khác là đại diện của một số ban, ngành, đoàn thể ở địa phương như: Mặt trận tổ quốc, Công an xã, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Văn phòng Uỷ ban nhân dân, địa chính - nhà đất, Hội Nông dân,... Trong đó, đại diện Mặt trận tổ quốc tham gia nhiều nhất (17%), tiếp đó là Uỷ viên Hội Phụ nữ (16%), Công an xã (14%), Đoàn Thanh niên (11,5%), Văn phòng Uỷ ban nhân dân (9,1%), Hội Cựu Chiến binh (6,5%), Hội Nông dân (5,3%). Đặc biệt đội ngũ cán bộ tư pháp kiêm nhiệm này còn có sự tham gia của những người không nằm trong bộ máy chính quyền, đoàn thể cấp xã như Trưởng thôn, Trưởng bản (0,5%).

2. Về đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp xã.

2.1. Ưu điểm

- Đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã có sự kế thừa giữa các thế hệ, giữa các cán bộ trẻ, năng động, sung sức với các cán bộ được rèn luyện, thử thách trong chiến đấu, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã có 38,7% cán bộ có tuổi đời dưới 40, trong đó có 10,7 % cán bộ có tuổi đời dưới 30. Đây là đội ngũ cán bộ trẻ, năng động, sung sức, có khả năng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã có 8,3% cán bộ tư pháp cấp xã có tuổi đời trên 60, số cán bộ có độ tuổi từ 41 - 55 chiếm 46,1%. Đa số cán bộ này đã được rèn luyện, thử thách trong chiến đấu, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, có ý thức giác ngộ và bản lĩnh chính trị vững vàng, không ngại khó khăn, gian khổ, có tinh thần trách nhiệm đối với công việc được giao.

- Trình độ đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã đã được tăng cường một bước.

Trình độ đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã trong thời gian qua đã có tiến bộ, tỷ lệ cán bộ tư pháp cấp xã có trình độ học cấp III đã tăng lên chiếm gần một phần hai tổng số cán bộ tư pháp cấp xã (năm 2001 là 48,3%, so với năm 1997 là 40%). Toàn quốc đã có 8% cán bộ tư pháp cấp xã có trình độ nghiệp vụ về luật từ Trung học trở lên, trong khi năm 1997 chỉ có 1,4%, trong đó đã có 583 người có trình độ Đại học Luật và tương đương. Đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã cũng được quan tâm bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và cập nhật các đường lối chính sách của Đảng, văn bản pháp luật của Nhà nước với 15588 người được đào tạo lý luận chính trị từ sơ cấp trở lên và 4380 người được bồi dưỡng nghiệp vụ. Kết quả đó đã giúp cho đội ngũ này hoàn thành tốt hơn các nhiệm vụ được giao.

- Hầu hết cán bộ tư pháp cấp xã đều là cư dân địa phương, sống gần với dân, do đó hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của dân. Đây là điểm thuận lợi cho người cán bộ tư pháp khi thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hay tiến hành hoà giải,..

2.2. Hạn chế

- Đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã vẫn còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng.

Cả nước vẫn còn khoảng 8% Ban tư pháp chưa có cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách. Tỷ lệ người có trình độ cấp II vẫn cao, chiếm 40,76 % tổng số cán bộ tư pháp cấp xã. Đặc biệt trong đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã còn có đến 7,9 % cán bộ có trình độ học vấn cấp I và 1% cán bộ chưa tốt nghiệp cấp 1. Đối tượng này rất khó đào tạo để đáp ứng trình độ đặt ra. Trình độ học vấn yếu kém dẫn đến vẫn còn tồn tại 73,4% cán bộ tư pháp cấp xã chưa được đào tạo cơ bản. Toàn quốc vẫn còn tới 84,2 % cán bộ tư pháp cấp xã chưa được tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ.

- Các cán bộ tư pháp cấp xã thường phải kiêm nhiệm rất nhiều mảng công việc, do vậy việc đầu tư thời gian, công sức vào công tác tư pháp có nơi, có lúc còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả hoạt động của Ban tư pháp chưa cao

- Đội ngũ cán bộ Ban tư pháp cấp xã thường xuyên bị thay đổi.

Theo kết quả khảo sát, có 20,5% cán bộ tư pháp mới tham gia Ban tư pháp trong vòng một năm trở lại đây. Như vậy, tính không ổn định trong đội ngũ cán bộ là tương đối cao. Nếu tính trung bình mỗi Ban tư pháp có 2,7 cán bộ thì với tỷ lệ 20,5% trên, hàng năm, cứ trong 02 Ban tư pháp lại có một người trong Ban bị thay đổi. Trong việc thay đổi đó, một số cán bộ đã qua đào tạo trình độ nghiệp vụ về luật được bổ sung, thay thế các cán bộ có tuổi, kém năng lực và trình độ. Song, điều cơ bản cần lưu ý là trong này có nhiều cán bộ tư pháp cấp xã đã được đào tạo, bồi dưỡng, có năng lực hoạt động lại thuyên chuyển để đảm nhận chức vụ cao hơn hoặc sang làm công tác khác dẫn đến đội ngũ cán bộ mới chưa đủ trình độ, chưa quen công việc nên vẫn lại phải đào tạo, bồi dưỡng từ đầu.

- Cơ cấu cán bộ, trình độ cán bộ tư pháp cấp xã phân bố không đều.

Trong tổng số các cán bộ tư pháp cấp xã, tỷ lệ cán bộ tư pháp là nữ còn chiếm tương đối ít, ở mức 14,2%, trong khi nam giới là 85,8 %. Cơ cấu trình độ có sự chênh lệch rất xa giữa người kinh và người dân tộc. Trong số các cán bộ có trình độ học vấn cấp 3 thì tỷ lệ người Kinh gấp 9 lần so với người dân tộc (90,4% so 9,6%). Ngược lại, nếu xét trong số cán bộ chưa tốt nghiệp cấp I thì người kinh chiếm 15,7%, trong khi đó, người dân tộc lại chiếm tới 85,3%. Trình độ nghiệp vụ cán bộ tư pháp cấp xã ở những tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn còn thấp. Một số tỉnh như Lào Cai, Hà Giang cá biệt vẫn còn cán bộ tư pháp chưa đọc thông viết thạo, trình độ nghiệp vụ của cán bộ tư pháp cấp xã mới chỉ dừng lại ở việc bồi dưỡng, còn lại hầu hết cán bộ không được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ có hệ thống theo quy định.

2.3. Về đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp xã chuyên trách.

Cả nước vẫn còn 8% Ban tư pháp chưa có cán bộ tư pháp chuyên trách. 45,8% cán bộ tư pháp chuyên trách hiện hành không đủ điều kiện chuyên môn nghiệp vụ và điều kiện độ tuổi, trình độ văn hoá để bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Do vậy, để tiếp tục xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ tư pháp chuyên trách đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác tư pháp trong thời gian tới cần có kế hoạch tạo nguồn, quy hoạch cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách.

- Trình độ cán bộ có sự chênh lệch rõ nét giữa các vùng, miền, địa phương. Tại các thành phố lớn, số cán bộ có trình độ chiếm tỷ lệ tương đối lớn, trong đó tại các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa (trừ Tây Nguyên), trình độ cán bộ tư pháp còn rất hạn chế.

- Đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã có nhiều biến động với 22% cán bộ tư pháp chuyên trách cấp xã có thời gian công tác từ 01 năm trở xuống. Tuy vậy, đội ngũ cán bộ mới công tác lại có trình độ học vấn tốt nghiệp phổ thông trung học, tốt nghiệp đại học Luật và Trung học Luật cao hơn tỷ lệ chung. Đặc biệt một số tiêu chí như trình độ học vấn tốt nghiệp phổ thông trung học, tốt nghiệp Đại học Luật chiếm tỷ lệ cao nhất trong tất cả các nhóm tuổi. Đây cũng là một điểm đáng lưu ý trong quá trình hoạch định các chính sách ổn định đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

3. Về quản lý cán bộ tư pháp cấp xã

Sau khi phân tích các quy định pháp lụât về cơ cấu, chức, danh, tiêu chuẩn cán bộ tư pháp cấp xã, chế độ tuyển chọn, sắp xếp cán bộ tư pháp cấp xã theo quy định tại Nghị định 38/CP ngày 4/6/1993 của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Bộ Tư pháp; Nghị định số 09/1998/NĐ-CP ngày 23/01/1998 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 50/CP ngày 26/7/1995 của Chính phủ về chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ xã, phường, thị trấn; Thông tư liên bộ số 12/TTLB ngày 26/7/1993 của Bộ Tư pháp và Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức cơ quan tư pháp địa phương; Thông tư liên tịch số 99/1998/TTLT-TCCP-BTC-BLĐTBXH ngày 19/5/1998 của Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ - Bộ Tài chính - Bộ Lao động, thương binh và Xã hội hướng dẫn thi hành Nghị định số 09/1998/ NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 50/CP ngày 26/07/1995 của Chính phủ về chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ xã, phường, thị trấn; Nghị định số 83/1998/NĐ-CP ngày 10/10/1998 của Chính phủ về việc đăng ký hộ tịch; Công văn số 778/CV-TCCB ngày 07/9/1995 của Bộ Tư pháp về việc kiện toàn tổ chức tư pháp xã, phường, thị trấn... Đề tài đã đưa ra một số nhận xét như sau:

- Trước yêu cầu tăng cường vị trí vai trò của Ban tư pháp, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng nhằm hoàn thiện công tác quản lý cán bộ tư pháp cấp xã với các quy định về xây dựng chức danh, tiêu chuẩn, chế độ tuyển dụng, sử dụng cán bộ tư pháp chuyên trách,... Đặc biệt, từ tháng 1/1998 thực hiện theo Nghị định số 09/1998/NĐ-CP, mức sinh hoạt phí của cán bộ chuyên môn tư pháp cấp xã được điều chỉnh rõ rệt, có sự hợp lý hơn trước. Chế độ sinh hoạt phí của cán bộ xã và trợ cấp hàng tháng được ngân sách Nhà nước bảo đảm chi trả qua hệ thống kho bạc. Điều này thể hiện sự quan tâm, cố gắng rất lớn của Chính phủ.

Bên cạnh đó, cán bộ chuyên môn tư pháp cấp xã được thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc; được hưởng một số chế độ khác như mai táng phí, công tác phí, bảo hiểm y tế, khen thưởng, đào tạo bồi dưỡng...Đây là quy định mới mà trước đây chưa áp dụng, có tác dụng động viên rất lớn đối với cán bộ.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp cấp xã đã được chú ý hơn trước, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của cán bộ tư pháp cấp xã.

- Tuy vậy, việc quản lý đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã vẫn còn một số hạn chế sau:

Các quy định về chức danh cán bộ và tiêu chuẩn cán bộ tư pháp cấp xã còn chưa thống nhất và chưa được cụ thể hoá. Trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành đã sử dụng những thuật ngữ khác nhau để chỉ cùng một chức danh chuyên môn tư pháp cấp xã, cụ thể như: tại Nghị định số 09/1998/NĐ-CP được gọi là "cán bộ tư pháp", tại Thông tư số 99/1998/ TTLT-TCCP-BTC-BLĐTB&XH được gọi là "cán bộ Tư pháp - hộ tịch", tại Nghị định 83/1998/ NĐ-CP được gọi là "cán bộ hộ tịch tư pháp" và tại Thông tư số 12/1999/TT-BTP ngày 25/6/1999 hướng dẫn thi hành một số quy định của Nghị định 83/1998/NĐ-CP lại được gọi là "cán bộ hộ tịch - tư pháp".

Sự không thống nhất trong việc sử dụng thuật ngữ để chỉ chức danh chuyên môn Tư pháp cấp xã tại các văn bản này đã ảnh hưởng tới việc xác định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cán bộ Tư pháp cấp xã.

Bên cạnh đó, các văn bản pháp luật hiện hành mới chỉ quy định yêu cầu về trình độ mà chưa xác định cụ thể chức trách, nhiệm vụ và khả năng hiểu biết về đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hiểu biết về thực tiễn và kỹ năng nghiệp vụ... của cán bộ tư pháp cấp xã.

Mặt khác, quy định về trình độ đối với cán bộ chuyên môn tư pháp ở cấp xã ở một số văn bản pháp luật có những điểm chưa thống nhất như: Nghị định số 09/1998/NĐ-CP quy định cán bộ tư pháp cấp xã phải có trình độ từ sơ cấp pháp lý trở lên, trong khi đó Nghị định số 83/1998/NĐ-CP lại quy định cán bộ này phải có trình độ từ tốt nghiệp phổ thông trung học trở lên, có chữ viết rõ ràng và được bồi dưỡng nghiệp vụ hộ tịch.

Các tiêu chuẩn của cán bộ chuyên môn Tư pháp ở cấp xã theo quy định hiện hành chưa được cụ thể hoá để phù hợp với điều kiện của từng vùng, miền trong cả nước. Đối với các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, thì việc lựa chọn, đào tạo cán bộ tại chỗ là hết sức cần thiết, nhưng do trình độ văn hoá phần lớn chỉ là cấp I, cá biệt có trường hợp chỉ học hết lớp 1 hoặc lớp 2, nên việc lựa chọn, đào tạo cán bộ theo tiêu chuẩn quy định là hết sức khó khăn.

Một số địa phương, việc áp dụng quy trình tuyển chọn, sắp xếp cán bộ này còn gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với số cán bộ Tư pháp cấp xã đã làm việc nhiều năm nhưng không đáp ứng tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn, tuổi đời cao, việc đào tạo, bồi dưỡng khó khăn; cũng có nơi chưa thực hiện nghiêm túc quy trình tuyển chọn, sắp xếp này, nên đã ảnh hưởng tới việc kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

4. Thực trạng hoạt động Tư pháp cấp xã

4.1. Giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã trong việc soạn thảo văn bản pháp luật.

Trên thực tế, hầu hết Ban tư pháp đã có nhiều nỗ lực giúp Ủy ban nhân dân thực hiện nhiệm vụ trên. 64,5% lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã được hỏi cho biết Ban tư pháp cấp xã đã giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp soạn thảo các văn bản pháp luật, trong đó chủ yếu là soạn thảo các quyết định, thông báo. Ngoài ra, các Ban tư pháp cấp xã còn tham gia ý kiến đối với các văn bản khác của Ủy ban nhân dân cùng cấp (76,5%).

Thực hiện mở rộng dân chủ ở cơ sở, Ban tư pháp đã tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã chỉ đạo, hỗ trợ xây dựng hương ước, quy ước của các làng, bản thôn, ấp, cụm dân cư. Chính vì vậy, hầu hết các hương ước khi ban hành đều hợp hiến, hợp pháp và phù hợp với thuần phong mỹ tục của nhân dân.

Dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn của Sở Tư pháp và Phòng Tư pháp, cán bộ tư pháp cấp xã đã thực hiện rà soát văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Ủy ban nhân dân cấp xã có nội dung và hình thức không phù hợp với pháp luật hoặc và ban hành không đúng thẩm quyền để kiến nghị với Ủy ban nhân dân xã sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ.

Ngoài ra, nhiều Ban tư pháp đã giúp Ủy ban nhân dân hoặc được Ủy ban nhân dân xã giao trực tiếp tổ chức lấy ý kiến của nhân dân đóng góp vào các dự thảo văn bản pháp luật của Nhà nước như các Bộ luật, các Luật, các Pháp lệnh... giúp cho việc xây dựng pháp luật của nhà nước phù hợp với yêu cầu khách quan, phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội và bảo đảm cho pháp luật dễ đi vào cuộc sống.

Tuy nhiên, một số Ban tư pháp ở các vùng sâu, vùng xa, miền núi vẫn chưa thực hiện được chức năng giúp Ủy ban nhân dân soạn thảo và ban hành văn bản pháp quy ở địa phương hoặc không được Ủy ban nhân dân giao cho nhiệm vụ này, hoặc được giao nhưng việc tổ chức thực hiện còn yếu. Vì vậy, những địa phương đó, văn bản được xây dựng có chất lượng thấp, có nội dung, hình thức không phù hợp với pháp luật, ban hành sai thẩm quyền hoặc không phù hợp với thực tiễn.

4.2. Giúp Ủy ban nhân dân thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân.

Nhìn chung, trong thời gian qua, phần lớn các Ban tư pháp cấp xã đã tổ chức tuyên truyền pháp luật cho người dân địa phương trên cơ sở bám sát quá trình xây dựng pháp luật của Nhà nước, cập nhật được các văn bản pháp luật mới, đáp ứng nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đồng thời, là người thường xuyên tiếp xúc, gần gũi với người dân, hiểu rõ được điều kiện hoàn cảnh, tình hình hiểu biết pháp luật của từng người dân nên đã lựa chọn nội dung, hình thức tuyên truyền thích hợp với từng loại đối tượng dân cư, từng độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp ở địa phương...Có thể nói, đây là một trong những nhiệm vụ mà tất cả các Ban tư pháp cấp xã trong toàn quốc đều triển khai thực hiện và thực hiện có hiệu quả cao.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của cán bộ tư pháp cấp xã chưa toàn diện và chưa thực hiện thường xuyên. Phần lớn các địa phương mới chỉ dừng lại ở việc phổ biến, học tập một số văn bản pháp luật mới theo hướng dẫn của các cơ quan nhà nước cấp trên mà chưa thường xuyên phổ biến những văn bản pháp luật có hiệu lực cao như Hiến pháp, các Bộ luật, Luật... có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích cơ bản của công dân; hoặc chỉ phổ biến pháp luật đối với đội ngũ cán bộ chủ chốt của cơ sở, mà chưa mở rộng đến mọi đối tượng dân cư, đặc biệt là các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa...

Một số địa phương, Ban tư pháp cấp xã còn chưa chủ động trong việc phổ biến, giáo dục pháp luật, chủ yếu thực hiện khi có chủ trương, chỉ thị của cấp trên và thường nhờ cấp trên giúp đỡ là chính. Mặt khác, Ban tư pháp cấp xã chưa có cán bộ chuyên trách về phổ biến, giáo dục pháp luật cho nên việc phổ biến, giáo dục pháp luật chủ yếu nhờ sự giúp đỡ của cơ quan tư pháp cấp trên, các luật gia đã và đang công tác trong các ngành Toà án, Kiểm sát, Công an, Chi hội luật gia địa phương.

Chất lượng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật chưa cao. Nhiều cán bộ tư pháp cấp xã mới có trình độ văn hoá thấp, chưa được đào tạo cơ bản về luật và chuyên môn nghiệp vụ nên việc tuyên truyền mới chỉ là đọc các văn bản pháp luật cho người dân nghe hoặc phát tài liệu. Hơn nữa, lực lượng này quá mỏng, kiêm nhiệm nhiều công việc khác; địa bàn đa dạng, đi lại khó khăn, phương tiện và kinh phí hạn hẹp đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc truyền tải các thông tin pháp luật đến người dân ở cơ sở.

Mặc dù công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ chung của tất cả các ngành, các cấp và trực tiếp là nhiệm vụ của Uỷ ban nhân dân các cấp. Nhưng trong thực tế, nhiều ngành, cấp uỷ và chính quyền địa phương còn coi đó là nhiệm vụ của cơ quan tư pháp hoặc của cơ quan văn hoá, thông tin... nên chưa thường xuyên quan tâm chỉ đạo, chưa đầu tư thích đáng cho công tác này.

Việc xây dựng, khai thác tủ sách pháp luật tại cấp xã đã được triển khai rộng khắp trong cả nước, tuy nhiên, hiện nay, nhiều tủ sách pháp luật chưa được bổ sung đầy đủ, chưa cập nhật được các văn bản pháp luật mới. Cán bộ tư pháp chưa phát huy hết vai trò trong việc quản lý và hướng dẫn người dân khai thác một cách hiệu quả.

4.3. Giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện việc quản lý và đăng ký hộ tịch

Công tác quản lý và đăng ký hộ tịch trong thời gian qua đã được các địa phương quan tâm củng cố kiện toàn. Phần lớn các tỉnh đã có cán bộ hộ tịch chuyên trách ở cấp xã và công tác đăng ký hộ tịch được coi là nhiệm vụ chính của cán bộ tư pháp cấp xã. Cán bộ tư pháp xã đã có nhiều cố gắng đảm bảo việc đăng ký cho người dân được kịp thời. Thậm chí, ở những khu vực còn bị chi phối bởi những những phong tục, tập quán, điều kiện đi lại khó khăn cán bộ hộ tịch đã đến tận nhà dân để đăng ký những sự kiện hộ tịch phát sinh cũng như trực tiếp vận động người dân tuân thủ đúng các quy định của pháp luật hộ tịch. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ này, cán bộ tư pháp cấp xã vẫn gặp những khó khăn sau đây:

- Ở hầu hết các cấp xã trong cả nước hiện nay chỉ có một cán bộ tư pháp, ngoài công tác đăng ký hộ tịch, họ còn kiêm nhiệm rất nhiều công việc khác nhau nên đôi khi các yêu cầu đăng ký hộ tịch của nhân dân chưa được giải quyết kịp thời, dẫn đến phiền hà cho nhân dân;

- Đội ngũ cán bộ tư pháp làm công tác đăng ký hộ tịch thường không ổn định, luôn thay đổi theo yêu cầu công việc nên rất khó khăn trong việc theo dõi và thực hiện. Bên cạnh đó, do phần lớn cán bộ không được bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ quản lý và đăng ký hộ tịch thường xuyên nên còn lúng túng trong khi thực hiện nhiệm vụ hoặc hiệu quả đạt được không cao. Thực tiễn đã xảy ra nhiều tình trạng để thất lạc hồ sơ; lưu trữ, bảo quản hồ sơ, sổ sách hộ tịch không chặt chẽ hoặc để hư hỏng, rách nát; đăng ký hộ tịch sai thẩm quyền... gây khó khăn cho cơ quan quản lý hộ tịch cũng như đối với yêu cầu của nhân dân về hộ tịch;

- Nhận thức của nhân dân về ý nghĩa, vai trò của công tác hộ tịch chưa đầy đủ nên một bộ phận dân cư không tự giác đến khai báo, đăng ký các sự kiện hộ tịch phát sinh. Trong khi đó các địa phương chưa đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phổ biến pháp luật về hộ tịch.

4.4. Quản lý về tổ chức và hướng dẫn hoạt động cho các Tổ hoà giải ở cơ sở

Trong giai đoạn này, dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan tư pháp, trực tiếp là Ban tư pháp cấp xã, Tổ hoà giải trong cả nước đã được kiện toàn thêm một bước. Đội ngũ hoà giải viên được nâng cao về cả số lượng và chất lượng. Nhiều tỉnh, thành phố đã có hàng nghìn Tổ hoà giải ở hầu hết các xóm, thôn, làng, ấp, tổ dân phố... Hoạt động hoà giải cũng có chất lượng tốt hơn. Nhiều nơi đạt 80%, một số nơi hoà giải thành 100% số vụ việc góp phần không nhỏ vào việc giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư, góp phần phòng ngừa vi phạm pháp luật xảy ra và đã làm giảm đáng kể số vụ việc phải đưa đến Toà án xét xử. Ban tư pháp đã giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức các Hội thi hoà giải viên giỏi tại cơ sở. Đáng lưu ý là đã góp phần tích cực cho sự thành công của Hội thi hoà giải viên giỏi toàn quốc vào dịp kỷ niệm 55 ngày thành lập ngành tư pháp và chào mừng Đại hội chiến sỹ thi đua toàn ngành.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc quản lý về tổ chức và hướng dẫn về hoạt động của Tổ hoà giải cơ sở còn gặp nhiều khó khăn; kinh phí để thực hiện các hoạt động quản lý như: tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng và nghiệp vụ hoà giải, tổ chức sơ kết, tổng kết công tác hoà giải, cung cấp tài liệu, văn bản pháp luật cho các Tổ hoà giải còn thiếu... Chưa có chế độ, chính sách động viên, khuyến khích những người tham gia công tác hoà giải.

4.5. Tổ chức phối hợp việc thi hành án ở địa phương theo sự chỉ đạo của Đội thi hành án

Thực tế hoạt động phối hợp công tác giữa cơ quan thi hành án với Ban tư pháp đã đạt được những kết quả khả quan, phát huy được sức mạnh và trách nhiệm của bộ máy chính quyền địa phương và vai trò tích cực của cơ quan, tổ chức hữu quan. Tuy nhiên, việc phối hợp của Ban tư pháp trong công tác thi hành án còn gặp một số khó khăn do cơ quan thi hành án có trường hợp không chủ động phối hợp trong việc tổ chức thi hành án dân sự; công tác thi hành án hình sự chưa phân định rõ nhiệm vụ của cơ quan quản lý với cơ quan thi hành; cán bộ tư pháp chưa có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chưa có kinh nghiệm trong hoạt động phối hợp thi hành án; quy định về việc phối hợp giữa Ban tư pháp và cơ quan thi hành án ở nhiều nơi chưa có hoặc có nhưng chưa chặt chẽ, cụ thể và còn chồng chéo...

4.6. Phối hợp trong việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng hương ước, quy ước

Để người dân hiểu và sử dụng đúng các quyền của mình đã quy định trong Quy chế dân chủ ở cơ sở ban hành kèm theo Nghị định số 29/1998/NĐ-CP ngày 11/5/1998, đồng thời chấp hành đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân, tư pháp cấp xã đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, tổ chức trợ giúp pháp lý tuyên truyền, giáo dục rộng rãi trong hội viên, đoàn viên và nhân dân về nội dung quy chế này, tạo điều kiện cho nhân dân thực hiện quyền dân chủ của mình.

Ban tư pháp cấp xã đã tích cực phát huy vai trò giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp chỉ đạo, định hướng quản lý việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước có nội dung phong phú, thiết thực, phù hợp với pháp luật cũng như kiểm tra việc thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn. Đồng thời, cán bộ tư pháp đã trực tiếp tham gia, góp ý, giúp cộng đồng dân cư xây dựng hương ước phù hợp với quy định của pháp luật, phát huy tính dân chủ; tư vấn, giải đáp những vướng mắc trong quá trình xây dựng hương ước...

4.7. Phối hợp trong hoạt động trợ giúp pháp lý

Trợ giúp pháp lý là nhiệm vụ mới của ngành tư pháp từ năm 1997. Mặc dù, hiện nay văn bản pháp luật chưa quy định Ban tư pháp cấp xã có nhiệm vụ thực hiện hoạt động trợ giúp pháp lý nhưng để đáp ứng nhu cầu trợ giúp pháp lý của người nghèo và đối tượng chính sách mà chủ yếu lại cư trú và sinh sống ở cơ sở, đặc biệt là vùng sâu, vùng cao, vùng xa, trên thực tế sự phối hợp này đã được hình thành tương đối chặt chẽ và có hiệu quả tại một số địa phương. Nội dung phối hợp trong hoạt động trợ giúp pháp lý tập trung vào các vấn đề sau:

- Tham gia thông tin, tuyên truyền đến người dân tại cơ sở về mục đích, ý nghĩa, tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý; giới thiệu, hướng dẫn đối tượng hoàn chỉnh các thủ tục trợ giúp pháp lý để họ dễ dàng tiếp cận với hoạt động này khi cần thiết;

- Khảo sát, thống kê nhu cầu trợ giúp pháp lý và dự kiến kế hoạch, nội dung cần tập trung phục vụ hoạt động trợ giúp pháp lý lưu động được sâu sát, phù hợp với nhu cầu của người dân và các vấn đề đang là điểm nóng của địa phương;

- Phối hợp với Trung tâm trợ giúp pháp lý, Tổ cộng tác viên cấp huyện trong việc thông báo và thực hiện trợ giúp pháp lý lưu động tại địa bàn xã;

- Tham mưu đề xuất với Ủy ban nhân dân về việc cấp giấy chứng nhận cho đối tượng, hộ gia đình được hưởng trợ giúp pháp lý;

- Tham gia làm cộng tác viên trợ giúp pháp lý trực tiếp thực hiện tư vấn, giải đáp pháp luật miễn phí và hoà giải các vụ việc tranh chấp, vướng mắc pháp luật đơn giản có liên quan đến người nghèo và đối tượng chính sách hoặc tham mưu cho chính quyền cùng cấp giải quyết các vướng mắc pháp luật của các đối tượng trên một cách kịp thời và bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho họ;

- Chuyển lên Trung tâm trợ giúp pháp lý hoặc Tổ cộng tác viên cấp huyện các vụ việc phức tạp, kéo dài, khó giải quyết;

- Giúp các Trung tâm trợ giúp pháp lý điều tra, xác minh các vụ việc, các loại giấy tờ gốc từ cơ sở nhằm giúp đỡ cho người nghèo và đối tượng chính sách kịp thời, chính xác, có lý, có tình...;

- Phối hợp cùng các Trung tâm trợ giúp pháp lý trong việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua nhiều hình thức: phát tờ gấp pháp luật; nói chuyện chuyên đề; phổ biến trên loa phát thanh xã; lễ hội văn hoá truyền thống....

4.8. Ngoài các nhiệm vụ nêu trên, Ban tư pháp còn giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ khác. Đó là:

- Phối hợp với cơ quan Công an và Mặt trận Tổ quốc cùng cấp giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã đối với người nhiều lần có hành vi vi phạm pháp luật nhưng chưa đến mức đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục hoặc người nghiện ma tuý, người mại dâm chưa đến mức đưa vào cơ sở chữa bệnh;

- Chứng thực chữ ký của công dân Việt Nam trong các giấy tờ phục vụ cho việc thực hiện các giao dịch dân sự ở trong nước; Chứng thực di chúc, văn bản từ chối nhận di chúc; Chứng thực các việc khác theo quy định của pháp luật.

- Thực hiện đăng ký giao dịch bảo đảm đối với quyền sử dụng đất, bất động sản gắn liền với đất trong trường hợp bên bảo đảm là hộ gia đình, cá nhân.

- Giải quyết một số vấn đề về quốc tịch.

III. PHƯƠNG HƯỚNG KIỆN TOÀN, NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐỘI NGŨ CÁN BỘ TƯ PHÁP CẤP XÃ

1. Yêu cầu đặt ra đối với việc kiện toàn, nâng cao đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp xã

Một là, kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Tư pháp cấp xã phải trên cơ sở quan điểm cơ bản của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Hai là, việc kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã phải xuất phát từ yêu cầu chức năng, nhiệm vụ đặt ra.

Ba là, xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã phải xuất phát từ thực tiễn, có bước đi thích hợp với điều kiện của từng vùng, miền, địa phương.

Bốn là, kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã phải đi đôi với với hoàn thiện mô hình tổ chức, cơ cấu của Ban tư pháp.

Năm là, việc kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã phải đi đôi với việc đổi mới cơ chế quản lý, hoàn thiện chế độ, chính sách.

Để đáp ứng các yêu cầu nêu trên, mục tiêu của việc kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã được đề tài xác định cụ thể như sau:

Mục tiêu tổng quát, quán triệt những quan điểm của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ, xuất phát từ thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã và yêu cầu nhiệm vụ công tác tư pháp trong giai đoạn hiện nay, mục tiêu của việc kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã trong thời gian tới là: xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã, đặc biệt là cán bộ tư pháp chuyên trách đủ về số lượng, được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất chính trị, đạo đức, tận tình với công việc, ổn định, chuyên môn hoá, có khả năng chủ động tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao.

Mục tiêu cụ thể:

Thứ nhất, kiện toàn, củng cố đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã, đảm bảo đến năm 2005, 100% các xã, phường, thị trấn đều có cán bộ tư pháp chuyên trách. Tuỳ theo khối lượng công việc và điều kiện cụ thể của từng địa phương hình thành đội ngũ cán bộ tư pháp kiêm nhiệm từ 5 đến 7 người để tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp cơ sở.

Đối với các xã có điều kiện kinh tế phát triển, dân số đông, trình độ dân trí cao, nguồn cán bộ dồi dào và công việc Tư pháp phát sinh với khối lượng lớn sẽ có 02 cán bộ tư pháp chuyên trách, trong đó:

+ 01 cán bộ thực hiện các nhiệm vụ về đăng ký, quản lý hộ tịch (đăng ký khai sinh, khai tử, kết hôn, nuôi con nuôi...) và giúp Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp thực hiện các việc chứng thực theo thẩm quyền;

+ 01 cán bộ thực hiện các nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp soạn thảo, ban hành các quyết định, chỉ thị; phổ biến, giáo dục pháp luật; hướng dẫn hoạt động của tổ hoà giải ở cơ sở và các nhiệm vụ khác do Ủy ban nhân dân cấp xã giao.

Thứ hai, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách, khắc phục tình trạng hạn chế, hẫng hụt về kiến thức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ này, đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

+ Trung thành với chế độ, tận tuỵ với nhân dân, trong sạch về đạo đức, lối sống;

+ Nắm bắt kịp thời quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, am hiểu tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ công tác tư pháp được giao;

+ Chủ động, sáng tạo vận dụng các quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước cũng như ý kiến chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền địa phương và cơ quan tư pháp cấp trên trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ được giao;

+ Thông thạo kỹ năng, nghiệp vụ tư pháp về soạn thảo văn bản, phổ biến giáo dục pháp luật, đăng ký hộ tịch, hoà giải, thi hành án,...

Phấn đấu đến năm 2005, 80% cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách ở các địa phương thuộc vùng đồng bằng, đô thị có trình độ từ Trung học Luật trở lên; 50% cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách ở các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa có trình độ từ Trung học Luật trở lên; đến năm 2007, về cơ bản đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách có trình độ nghiệp vụ từ Trung học Luật trở lên; đến năm 2010, không còn cán bộ tư pháp cấp xã chưa được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ.

Thứ ba, phát triển đội ngũ cán bộ tư pháp kiêm nhiệm là những cán bộ của các ban, ngành, đoàn thể hoặc những người đã nghỉ hưu có kiến thức, kinh nghiệm và nhiệt tình với công tác tư pháp ở địa phương để phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp ở cơ sở.

Thứ tư, xác định cụ thể nội dung, thẩm quyền quản lý công tác tư pháp cấp xã; đổi mới cơ chế hoạt động của Ban tư pháp cấp xã đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp cho địa phương, cơ sở và chiến lược cải cách hành chính 2001 - 2010 của Nhà nước ta.

2. Giải pháp kiện toàn, nâng cao năng lực, đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã

2.1. Hoàn thiện cơ sở pháp lý về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp.

Bộ Tư pháp phối hợp với Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ và các cơ quan có liên quan sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật quy định về chức năng, nhiệm vụ, mô hình tổ chức và cơ cấu chức danh của cơ quan tư pháp địa phương nói chung và Tư pháp cấp xã nói riêng, cụ thể như sau:

+ Trên cơ sở Nghị định thay thế Nghị định số 38/CP ngày 4/6/1993 của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Bộ Tư pháp và Thông tư liên Bộ số 12/TTLB ngày 26/7/1993 của Bộ Tư pháp và Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ và các văn bản pháp luật có liên quan quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của hệ thống ngành tư pháp từ Trung ương đến cơ sở trong đó xác định rõ vị trí, vai trò của Ban tư pháp trong tổ chức chính quyền cơ sở và trong hệ thống các cơ quan tư pháp.

+ Sửa đổi Nghị định số 83/1998/NĐ-CP ngày 10/10/1998 về đăng ký hộ tịch và Nghị định số 75/2000/NĐ-CP ngày 08/12/2000 về công chứng, chứng thực... trong đó quy định thống nhất và cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ tư pháp cấp xã.

+ Xây dựng và trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành văn bản quy định cụ thể chức danh, tiêu chuẩn nghiệp vụ, quy trình tuyển chọn đối với cán bộ tư pháp cấp xã phù hợp với việc sửa đổi Pháp lệnh cán bộ công chức theo hướng bao gồm cả cán bộ, công chức cơ sở.

+ Sửa đổi, bổ sung hoàn chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi, đối tượng quản lý của ngành tư pháp như quản lý và đăng ký hộ tịch, quốc tịch, công chứng, chứng thực, thi hành án, hoà giải ở cơ sở, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý... theo hướng cụ thể, đồng bộ, thống nhất, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức triển khai thực hiện ở cơ sở.

2.2. Kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban tư pháp cấp xã.

a- Thành lập Ban tư pháp ở những cấp xã hiện chưa có Ban tư pháp; kiện toàn đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã chuyên trách theo quy định tại Nghị định số 09/1998/NĐ-CP ngày 23/1/1998 của Chính phủ.

b- Hoàn thiện cơ chế hoạt động, cải tiến lề lối làm việc của Ban tư pháp.

- Xây dựng và ban hành quy chế mẫu trong đó xác định rõ vị trí, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của từng thành viên trong Ban tư pháp.

- Đổi mới và nâng cao chất lượng xây dựng và thực hiện chương trình, kế hoạch công tác hàng năm, 6 tháng, hàng quý, tháng, tuần theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ quan tư pháp cấp trên; kế hoạch, chương trình công tác tư pháp cấp xã phải quán triệt và thực hiện được nội dung kế hoạch, chương trình công tác của cơ quan tư pháp cấp trên, quán triệt và thể hiện được nghị quyết và kế hoạch, chương trình công tác của chính quyền địa phương cùng cấp, phù hợp với điều kiện thực tiễn ở từng địa phương.

- Quy định và thực hiện chế độ giao ban định kỳ giữa các thành viên trong Ban tư pháp, giữa Ban tư pháp với các tổ hoà giải trong phạm vi xã, phường, thị trấn, giữa các Ban tư pháp trong phạm vi huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; cải tiến nội dung giao ban đôn đốc thực hiện chương trình, kế hoạch công tác đã đề ra và giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao.

- Thực hiện nghiêm túc chế độ sơ kết định kỳ 6 tháng và tổng kết hàng năm. Nội dung sơ kết, tổng kết cần tập trung kiểm điểm, đánh giá kết quả đã đạt được, những tồn tại cần khắc phục, đồng thời biểu dương, khen thưởng kịp thời những đơn vị, cá nhân có thành tích tốt, kinh nghiệm hay trong công tác và đề ra phương hướng, chương trình, kế hoạch công tác sát hợp với nhiệm vụ công tác tư pháp trong thời gian tiếp theo.

- Tăng cường và nâng cao hiệu quả trong phối hợp hoạt động giữa Tư pháp cấp xã với các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương để thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp ở cấp xã.

2.3. Xây dựng và thực hiện quy hoạch đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

Sở Tư pháp phối hợp với các cơ quan liên quan ở địa phương tham mưu cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo, hướng dẫn việc xây dựng và thực hiện quy hoạch đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã của địa phương.

Quy hoạch đội ngũ cán bộ này phải tiến hành đồng thời với việc xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở nói chung và phải xuất phát từ nhiệm vụ của Ban tư pháp, đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã hiện có, dự kiến nhu cầu và khả năng phát triển của đội ngũ cán bộ này để chủ động tạo nguồn cán bộ đủ tiêu chuẩn theo quy định, kịp thời đáp ứng yêu cầu.

Trong quy hoạch phải xác định được nguồn cán bộ kế cận chức danh Tư pháp cấp xã, các biện pháp tổ chức thực hiện và các bước đi thích hợp với từng địa phương, xác định trách nhiệm của các cơ quan chính quyền, ngành tư pháp trong việc thực hiện quy hoạch.

Trên cơ sở quy hoạch cán bộ, cần xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp cấp xã đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn chức danh cán bộ.

2.4. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của cấp uỷ, chính quyền địa phương và cơ quan tư pháp cấp trên đối với công tác tư pháp cấp xã và đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

- Các cấp Uỷ Đảng và chính quyền địa phương cần tăng cường chỉ đạo việc kiện toàn, củng cố Ban tư pháp và đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã ở địa phương. Các nhiệm vụ công tác tư pháp cấp xã cần trở thành một nội dung hoạt động trong chương trình, kế hoạch công tác định kỳ của cấp uỷ và chính quyền địa phương.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có nhiệm vụ chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện các văn bản quy định về quản lý đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Sở Tư pháp và Phòng Tư pháp là cơ quan chuyên môn có trách nhiệm phối hợp với các ban, ngành có liên quan ở địa phương giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp thực hiện các nhiệm vụ này.

Ủy ban nhân dân cấp xã là cơ quan trực tiếp quản lý và sử dụng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã có trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉnh các quy định, chế độ chính sách đối với đội ngũ cán bộ này theo quy định của pháp luật và sự chỉ đạo, hướng dẫn của chính quyền cấp trên.

- Tăng cường sự chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của cơ quan tư pháp cấp trên đối với Tư pháp cấp xã, Phòng Tư pháp, Sở Tư pháp, Bộ Tư pháp có trách nhiệm thực hiện tốt chủ trương hướng về cơ sở, thường xuyên tìm hiểu và nắm bắt nhu cầu thực tiễn ở cơ sở, để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp ở cơ sở.

- Coi trọng việc tổng kết thực tiễn, đánh giá hiệu quả công tác để khẳng định vị trí, vai trò của Tư pháp cấp xã, giải toả những khó khăn, vướng mắc, đồng thời nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành đối với công tác tư pháp cấp xã.

2.5. Tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ

Trên cơ sở kết quả khảo sát thực trạng đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã, Sở Tư pháp phối hợp với Ban Tổ chức chính quyền tỉnh cần tiến hành phân loại và xác định các biện pháp để từng bước thực hiện tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ này, cụ thể như sau:

+ Đối với những cán bộ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn theo mục tiêu đã đề ra thì cần tạo điều kiện để họ làm việc ổn định, lâu dài.

+ Đối với những nơi còn thiếu, cần tuyển chọn những người đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn theo mục tiêu đã đề ra để đảm nhận chức danh chuyên môn Tư pháp cấp xã.

+ Đối với những cán bộ có đủ điều kiện để đào tạo Trung học Luật thì cần có kế hoạch cử những cán bộ này đi học để đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ.

+ Đối với những cán bộ không có khả năng để tiếp tục đào tạo đáp ứng tiêu chuẩn đặt ra thì cần có kế hoạch tuyển mới những người có đủ tiêu chuẩn để thay thế và thực hiện chế độ, chính sách theo quy định đối với những cán bộ này.

Riêng đối với các cấp xã thuộc miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, nếu trình độ của đội ngũ cán bộ quá thấp và không có nguồn cán bộ đủ tiêu chuẩn để bổ sung, thay thế thì trước mắt chấp nhận những cán bộ có trình độ văn hoá từ Trung học phổ thông (cấp II) trở lên và có kế hoạch bồi dưỡng văn hoá để đạt trình độ tốt nghiệp Phổ thông trung học (cấp III) sau đó tiến hành đào tạo chuyển tiếp ở trình độ Trung học Luật để vừa đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp cấp xã vừa đảm bảo đủ trình độ, năng lực, đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn đặt ra.

2.6. Tăng cường công tác đánh giá, kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ

- Xây dựng và tổ chức thực hiện quy chế đánh giá cán bộ chính quyền cơ sở, trong đó có cán bộ tư pháp cấp xã phù hợp với đặc thù tính chất công việc, bao gồm: đánh giá về phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống; trình độ, năng lực chuyên môn, ý thức trách nhiệm và hiệu quả công tác.

Thực hiện chế độ đánh giá cán bộ tư pháp xã hàng năm và theo định kỳ. Căn cứ vào quy chế đánh giá cán bộ chính quyền cơ sở, Ủy ban nhân dân cấp xã cần tiến hành đánh giá cán bộ theo đúng quy chế đã xây dựng.

- Tăng cường chế độ kiểm tra thường xuyên của cấp uỷ và chính quyền địa phương đối với đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã; nghiên cứu từng bước mở rộng các hình thức giám sát của nhân dân đối với hoạt động của Ban tư pháp và cán bộ tư pháp cấp xã.

2.7. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

a) Đối với Bộ Tư pháp

- Phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục hoàn thiện mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ tư pháp cấp xã; xây dựng nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng thống nhất trong phạm vi cả nước trong đó chú trọng cơ cấu phần kỹ năng nghiệp vụ tương xứng với yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã.

- Trên cơ sở mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp cấp xã, xây dựng và hoàn thiện giáo trình, tài liệu phục vụ kịp thời công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tư pháp này.

- Phát triển đội ngũ giáo viên giảng dạy Luật có trình độ, năng lực và phương pháp giảng dạy phù hợp với các đối tượng đào tạo ở bậc Trung học Luật (bao gồm giáo viên chuyên trách và giáo viên kiêm nhiệm).

- Mở rộng, đa dạng hoá các hình thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp cấp xã phù hợp với điều kiện từng vùng, miền, địa phương và đối tượng đào tạo, đảm bảo yêu cầu chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và không ảnh hưởng quá trình công tác tư pháp ở cấp xã.

b) Đối với địa phương

- Sở Tư pháp phối hợp với Ban Tổ chức chính quyền cấp tỉnh và các Trường Hành chính, Trung tâm đào tạo cán bộ tiến hành khảo sát, xác định nhu cầu đào tạo Trung cấp Luật cho đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã ở địa phương. Trên cơ sở đó xây dựng và trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt Đề án, kế hoạch đào tạo Trung học Luật cho đội ngũ cán bộ này, trong đó có biện pháp khai thác và phát huy năng lực đào tạo của các Trường Hành chính và các trung tâm đào tạo cán bộ ở địa phương trong việc tổ chức các khoá đào tạo Trung học Luật cho đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã của địa phương mình.

- Sở Tư pháp phối hợp với các Trường Hành chính và Trung tâm đào tạo cán bộ của địa phương tổ chức thực hiện Đề án, kế hoạch đã được phê duyệt. Việc đào tạo Trung học Luật cho đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã cần được thực hiện theo đúng mục tiêu và nội dung chương trình do Bộ Tư pháp quy định.

- Trường hợp nhu cầu đào tạo Trung học Luật của cán bộ tư pháp cấp xã không đủ để tổ chức các khoá đào tạo thì Sở Tư pháp cần tham mưu với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phối hợp với các tỉnh lân cận để tổ chức đào tạo.

- Sở Tư pháp chỉ đạo, hướng dẫn các Phòng Tư pháp chủ động tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn theo định kỳ (ít nhất mỗi năm một lần) hoặc theo chuyên đề cho đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã để cập nhật văn bản, kiến thức mới, đồng thời, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ này.

2.8. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế quản lý, chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ

Để khuyến khích, động viên đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã yên tâm công tác ổn định, lâu dài, Bộ Tư pháp cần phối hợp với Bộ Nội vụ nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các chế độ, chính sách áp dụng đối với đối tượng này, cụ thể như sau:

- Xây dựng chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ tư pháp chuyên trách ở cơ sở theo chế độ chung của cán bộ, công chức theo tinh thần của Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ Năm (Khóa IX) như chế độ tiền lương, phụ cấp, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chính sách đào tạo và bồi dưỡng.

Trước mắt, cần có chế độ phụ cấp tương xứng cho cán bộ ở những xã có số dân đông, diện tích lớn, có đóng góp nhiều cho ngân sách Nhà nước vì khối lượng công việc, trách nhiệm của các cán bộ này lớn hơn so với các cán bộ ở những địa phương khác.

- Nghiên cứu chế độ thu hút những người có trình độ, năng lực về công tác tại cơ sở, đặc biệt tại các xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, miền núi như: có chính sách hỗ trợ đào tạo, cải tiến chế độ công tác phí, mở rộng các hình thức phụ cấp, giảm thời gian thực tập cho sinh viên, bổ nhiệm, đề bạt...

2.9. Phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động đội ngũ cán bộ tư pháp cấp xã kiêm nhiệm.

- Căn cứ vào khối lượng công việc và nguồn cán bộ kiêm nhiệm ở địa phương, các cơ quan tư pháp cấp trên cần có hướng dẫn cụ thể về thành phần tham gia kiêm nhiệm công tác tư pháp cấp xã. Cán bộ tư pháp cấp xã kiêm nhiệm có thể là đại diện của các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương như: Mặt trận Tổ quốc, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Hội nông dân, Đoàn thanh niên...

- Cấp uỷ, chính quyền địa phương cần động viên, khen thưởng, khuyến khích những người có uy tín trong nhân dân, có lòng nhiệt tình, ý thức tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc, đồng thời nắm được chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tham gia kiêm nhiệm công tác tư pháp.

- Có kế hoạch cập nhật, bồi dưỡng kiến thức chung cũng như nghiệp vụ công tác tư pháp ở cấp xã cho đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm.

- Có chế độ phụ cấp hoạt động phí phù hợp để khuyến khích, phát huy tinh thần hăng say công tác của đội ngũ cán bộ này.

2.10. Đảm bảo nguồn kinh phí phục vụ hoạt động của Tư pháp cấp xã.

- Cần xác định rõ khoản kinh phí cho các hoạt động Tư pháp cấp xã là một bộ phận của ngân sách của Ủy ban nhân dân cấp xã để Ban tư pháp chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai các hoạt động Tư pháp ở địa phương.

Đối với những xã có khó khăn về kinh phí, cấp huyện và cấp tỉnh cần có sự hỗ trợ về kinh phí hoặc trực tiếp tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp ở những địa phương này, khắc phục tình trạng bỏ trống nhiệm vụ do thiếu kinh phí thực hiện.

- Quản lý công tác tư pháp cấp xã là nhiệm vụ của chính quyền ở cơ sở, do đó cần có biện pháp và cơ chế động viên, khuyến khích, phát huy nguồn nhân lực, tài lực ở địa phương vào việc thực hiện công tác tư pháp ở cơ sở.

2.11. Củng cố bộ phận theo dõi về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp địa phương

Chính quyền địa phương và các cơ quan tư pháp cần củng cố, kiện toàn các Phòng Tư pháp huyện, quận, thành phố, thị xã thuộc tỉnh, Phòng Tổ chức, cán bộ thuộc Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Vụ Tổ chức cán bộ và đào tạo thuộc Bộ Tư pháp theo hướng có cán bộ chuyên trách riêng. Đội ngũ cán bộ này có nhiệm vụ theo dõi tổ chức và hoạt động của Ban tư pháp cấp xã, phát hiện kịp thời những vướng mắc, khó khăn, từ đó có biện pháp hỗ trợ Ban tư pháp giải quyết những vẫn đề phát sinh hoặc đề nghị người có thẩm quyền giải quyết.

Đề tài - Đề án

Luận án - luận văn

Đặc san thông tin KHPL

Tài liệu hội thảo khoa học

Bài trích tạp chí

Sách

Tài liệu xem nhiều nhất

2.11. Củng cố bộ phận theo dõi về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp địa phương

CƠ SỞ DỮ LIỆU TƯ LIỆU TÀI LIỆU KHOA HỌC PHÁP LÝ