• Thuộc tính
  • Nội dung tóm tắt
Tên đề tài Một số vấn đề bảo đảm thực hiện Bộ luật Dân sự
Mã số đề tài
Cấp đề tài Bộ
Từ khóa
Cơ quan chủ quản
  • Bộ Tư pháp
Cơ quan chủ trì
  • Viện Nghiên cứu Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp
Chủ nhiệm PGS. TS. Hoàng Thế Liên
Năm bảo vệ

1998
Thông tin xếp giá
Nơi lưu trữ Thư viện Bộ Tư pháp
Số lượng 1
Danh mục các chuyên đề
Năm bắt đầu 1996
Năm kết thúc 1998
Mục tiêu nghiên cứu Bộ luật dân sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 28 tháng 10 năm 1995 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7 năm 1996. Bộ luật dân sự ra đời đã đánh dấu một bước phát triển lớn trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam. Đây là Bộ luật dân sự đầu tiên của Việt nam kể từ Cách mạng Tháng 8 đến nay. Nền kinh tế thị trường ở nước ta ngày càng phát triển đã tạo ra xung quanh nó hàng loạt giao dịch liên quan đến dân sự, kinh tế. Pháp luật dân sự chính là công cụ pháp lý thúc đẩy giao lưu dân sự, tạo điều kiện phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Bộ luật dân sự ra đời tạo cơ sở pháp lý cho nhân dân yên tâm thực hiện giao lưu dân sự trong nền kinh tế thị trường, đảm bảo sự an toàn về mặt pháp lý cho các giao dịch dân sự trong nhân dân. Bộ luật dân sự góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, lợi ích của nhà nước và lợi ích công cộng. Bộ luật là chuẩn mực pháp lý trong các quan hệ dân sự, góp phần tăng cường quản lý xã hội bằng pháp luật theo định hướng xã hội chủ nghĩa và gìn giữ truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tuy nhiên, giá trị đích thực của Bộ luật chỉ đạt được khi các chuẩn mực mà Bộ luật dân sự đưa ra được các chủ thể tôn trọng, tuân thủ triệt để trong thực tiễn. Muốn vậy, cần có biện pháp cụ thể để bảo đảm thi hành Bộ luật dân sự. Đây là một yêu cầu bức xúc đặt ra, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu công phu. Các biện pháp bảo đảm thi hành Bộ luật dân sự rất đa dạng, gồm các khâu, các mắt xích đảm bảo các quy định của Bộ luật được thực thi trong thực tế. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đảm bảo các quy định về nghĩa vụ của các chủ thể trong giao lưu dân sự được tuân thủ một cách triệt để, các hành vi xâm phạm nghĩa vụ mà Bộ luật dân sự quy định phải được xử lý nghiêm và kịp thời. Bộ luật dân sự điều chỉnh hành vi của các chủ thể dưới nhiều giác độ, vừa quy định quyền, vừa quy định nghĩa vụ, vừa điều chỉnh các hành vi xử sự tích cực, vừa quy định các chế tài đối với những hành vi xử sự tiêu cực của các chủ thể. Vì thế, biện pháp đảm bảo thi hành Bộ luật rất phức tạp. Ở đây, chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu đề ra các biện pháp cơ bản mang tính đột phá, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho Bộ luật đi vào đời sống xã hội để phát huy hiệu lực. Để đảm bảo thi hành được Bộ luật dân sự trong thực tế, bản thân quy định của Bộ luật quyết định một phần rất lớn chất lượng thi hành. Nếu Bộ luật thiếu tính khả thi, nếu ngay chính các chuẩn mực xử sự Bộ luật quy định lại mâu thuẫn với nhau thì không thể nói tới việc xây dựng một cơ chế bảo đảm thi hành hữu hiệu bởi bản thân các quy định của Bộ luật đã phủ định khả năng bảo đảm thi hành của nó. Để xây dựng và hoàn thiện được cơ chế bảo đảm thi hành hữu hiệu của Bộ luật, cần tiến hành việc rà soát các quy định liên quan đến Bộ luật dân sự nhằm xác định nhu cầu đồng bộ hoá, cụ thể hoá các quy định của Bộ luật dân sự. Do đó, việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Bộ luật cần được tiến hành khẩn trương và đầy đủ. Mục tiêu chung mà cả xã hội hướng tới là xây dựng ý thức tôn trọng pháp luật trong nhân dân. Để đạt được mục tiêu đó, ngay từ khi ban hành Bộ luật dân sự, Quốc Hội đã thông qua Nghị quyết riêng về việc thi hành Bộ luật dân sự nhằm xác định hiệu lực của Bộ luật dân sự, đồng thời giao nhiệm vụ cho các cơ quan nhà nước trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, hướng dẫn việc thi hành và đảm bảo thực hiện Bộ luật dân sự. Ngày 19 tháng 12 năm 1995, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị về việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về thi hành Bộ luật dân sự. Với những phân tích trên, chúng ta có thể thấy rõ vấn đề bảo đảm cho công tác thi hành Bộ luật dân sự đang trở thành một nhiệm vụ rất khó khăn, bức xúc mang tính thời sự cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Công tác này đòi hỏi phải có sự phối hợp của tất cả các ngành, các cấp trên mọi lĩnh vực. Việc triển khai nghiên cứu đề tài:
Phạm vi nghiên cứu - Tiến hành rà soát, nghiên cứu tổng thể các quy định của Bộ luật dân sự và các văn bản pháp luật có liên quan nhằm xác định các biện pháp góp phần đưa Bộ luật dân sự vào cuộc sống. - Tiến hành các hoạt động nghiên cứu khoa học và điều tra xã hội học về thực trạng thi hành Bộ luật dân sự, trên cơ sở đó phát hiện các quy định bất cập của Bộ luật dân sự, kiến nghị hệ thống các vấn đề cần sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật dân sự đồng thời đề xuất các kiến nghị cụ thể đối với việc kiện toàn tổ chức và hoạt động của các cơ quan, tổ chức theo quy định của Bộ luật dân sự.
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Ứng dụng