Luận án được thực hiện nhằm mục đích: Xác định rõ vị trí pháp lý và vai trò của Uỷ ban nhân dân xã trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền, chuyển đổi cơ chế quản lý. Từ đó xác định phương hướng, nội dung và những giải pháp đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của Uỷ ban nhân dân xã trong điều kiện cải cách nền hành chính Quốc gia.
Thực hiện mục đích trên, nhiệm vụ của luận án là:
- Khái quát những vấn đề chung nhất về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Uỷ ban nhân dân xã trong hệ thống các cơ quan Nhà nước cùng những đặc thù, khó khăn, thuận lợi trong tổ chức và hoạt động của Uỷ ban nhân dân xã.
- Phân tích, so sánh địa vị pháp lý của Uỷ ban nhân dân xã theo pháp luật hiện hành để tìm ra hướng điều chỉnh của pháp luật. Nêu ý kiến hoàn thiện sự điều chỉnh pháp luật, phương hướng đổi mới cơ cấu tổ chức của Uỷ ban nhân dân xã.
- Phân tích các yếu tố xã hội, phong tục tập quán và kinh nghiệm tổ chức cơ quan quản lý làng xã trong lịch sử để làm cơ sở đề xuất các giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của Uỷ ban nhân dân xã trong thời gian tới.
- Phân tích đặc điểm của đội ngũ cán bộ xã, vấn đề đổi mới công tác tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ xã - một nhiệm vụ quan trọng và bức thiết trong tiến trình thực hiện cải cách nền hành chính quốc gia.
Những điểm mới của luận án
Là một công trình chuyên khảo, nghiên cứu có hệ thống về tổ chức và hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước ở xã trong điều kiện đổi mới. Luận án có những điểm mới:
- Làm sáng tỏ về mặt lý luận và thực tiễn, những đặc thù của nông thôn và cơ quan hành chính Nhà nước ở nông thôn. Nêu ra mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố xã hội, truyền thống lịch sử với tổ chức và đội ngũ cán bộ trong Uỷ ban nhân dân xã.
- Đổi mới tổ chức của Uỷ ban nhân dân xã thực chất là đổi mới thành phần cơ cấu trên cơ sở đổi mới chức năng, nhiệm vụ. Xã là cấp cơ sở nên cơ quan hành chính Nhà nước ở xã là tổ chức thực hiện; chức năng chính, cơ bản của Uỷ ban nhân dân xã là quản lý Nhà nước chứ không phải là cấp quản lý sản xuất, kinh doanh nên tổ chức không cần nhiều ban hệ; cán bộ Uỷ ban nhân dân xã nhất thiết phải biết pháp luật và có trình độ về quản lý Nhà nước.
- Tìm ra nguyên nhân của tình trạng bảo thủ trì trệ, tính cục bộ bè phái của một số cán bộ trong Uỷ ban nhân dân xã cũng như tình trạng "vượt quyền" của Uỷ ban nhân dân xã đối với cơ quan dân cử.
- Luận chứng về sự cần thiết ban hành những văn bản pháp luật riêng về tổ chức và hoạt động của Uỷ ban nhân dân xã; hoàn thiện hệ thống đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ xã theo hướng đổi mới quy trình tuyển chọn, đổi mới nội dung chương trình và phương pháp giảng dạy. Chuyển hướng lấy đào tạo là chủ yếu, nhằm từng bước chuyên môn hoá để tiến tới công chức hoá một số chức danh chủ chốt của Uỷ ban nhân dân xã trong tương lai.